80. rocznica pamiętnej bitwy o Monte Cassino w maju 1944 roku, jest okazją do przypomnienia daniny polskiej krwi i poświęcenia żołnierskiego życia w otwarciu drogi aliantów na Rzym i odwrócenia losów II wojny światowej. To także dobry czas, dla przywrócenia pamięci o tych, którzy przeżyli piekło frontu, powrócili do Polski i odeszli w zapomnieniu.
Wydobywanie z drzemoty niepamięci żołnierskich losów na stałe pozostaje zadaniem żyjących. Dzisiaj przypominamy zapomnianego żołnierza 2. Korpusu Polskich Sił Zbrojnych, łącznościowca 11. Batalionu Łączności, starszego sierżanta zawodowego Czesława Łukasika, podkomendnego generała Władysława Andersa.
Czesław Łukasik, urodził się 7 sierpnia 1906 roku w Pomiechowie na Mazowszu. Był synem Wiktora Łukasika i Genowefy z Marszałków. Wychowywał się z czterema braćmi: Stanisławem (1901), Bolesławem (1912), Henrykiem (1919), Marianem (1924) oraz z siostrami: Marianną (1915), Janiną Jadwigą (1917) i najmłodszą Anną Sabiną (1926). Po ukończeniu 4. klasowej szkoły powszechnej pracował jako robotnik kolejowy. W maju 1927 roku został powołany przed komisję wojskową i przydzielony do korpusu piechoty. W marcu 1928 roku, otrzymał skierowanie do 5. Pułku Piechoty Legionów. Przeszedł szkolenie unitarne i w maju tego roku złożył przysięgę wojskową. We wrześniu, został przydzielony do kompanii szkolnej łączności w Grodnie. Po ukończeniu kursu łączności oraz kursu sprzętu łącznościowego, powrócił do macierzystego 5. Pułku Piechoty.
W kwietniu 1929 roku, otrzymał awans na stopień starszego szeregowego. Został skierowany na kurs podoficerski i ukończył go w czerwcu tego roku otrzymując awans do stopnia kaprala.
W lipcu 1930 roku, skierowano go do Oddziału Służby Uzbrojenia Nr 1, mieszczącego się w Forcie III Pomiechówek. W tym czasie otrzymał mianowanie na podoficera zawodowego.
W marcu 1931 roku, został przeniesiony służbowo do Dowództwa Oddziału Służby Uzbrojenia. Następnie w lutym 1932 roku, na własną prośbę, został przeniesiony do 1. Batalionu Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu i od tej chwili do końca zawodowej służby wojskowej, pozostał podoficerem łączności.
W 1933 roku wstąpił w związek małżeński z Janiną z Turkowskich (1909). Na świat przyszły dzieci: Janusz Apolinary (1934) i Stanisława Alicja (1937). Czesław Łukasik podjął dalszą naukę, którą w 1936 roku zakończył egzaminem, zamykając 7. klasowy program szkoły powszechnej.
W 1938 roku, otrzymał awans do stopnia plutonowego. Został wkrótce przeniesiony służbowo do Okręgu Korpusu Nr 3 w Grodnie, gdzie pełnił służbę łącznościowca do czasu wybuchu II wojny światowej. Po rozpoczęciu działań wojennych, udało mu się wrócić do rodziny, pozostawionej w domu we wsi Cieksyn w gminie Nasielsk, w powiecie płońskim. Niestety nie zastał jej, ponieważ żona z dziećmi ewakuowała się na wschodnie rubieże. Wyruszył więc z powrotem do Grodna, gdzie po wkroczeniu Sowietów 20 września 1939 roku, został zatrzymany i zesłany do łagru. Przebywał tam do października 1941 roku, kiedy na terenie ZSRS zaczęło się formowanie Sztabowej Kompanii Łączności Polskich Sił Zbrojnych.
W marcu 1942 roku, stając przed komisją weryfikacyjną dla podoficerów został zweryfikowany w stopniu sierżanta zawodowego wojsk łączności. W sierpniu tego roku, wraz ze swoim pułkiem łączności wyruszył pociągiem z Krasnowodska nad morzem Kaspijskim i dalej drogą morską do portu Pahlevi w Iraku. Tam stacjonował z pułkiem w Quizil-Ribat. W tym czasie trwały prace organizacyjne, mające na celu scalenie różnych pododdziałów łączności.
Ostatecznie, w marcu 1943 roku, został wcielony do powstałego 11. Batalionu Łączności 2. Korpusu Polskich Sił Zbrojnych. Przeszedł z nim cały szlak bojowy, zabezpieczając łączność polskim jednostkom walczącym w pierwszej linii frontu. We wrześniu 1943 roku, został przerzucony do Palestyny, do Ośrodka Łączności w Kirkutu. Przebywał tam do stycznia 1944 roku, kiedy jego 11. Batalion Łączności został skierowany drogą morską, przez Morze Śródziemne i znalazł się w porcie Taranto we Włoszech.
Odbył kampanię włoską 1944 roku. Brał udział w walkach pod Sangro, Monte Cassino, Pascera, Lorento, w Arezzo i Bolonii, gdzie zastał go koniec wojny w maju 1945 roku. Mimo zakończenia działań frontowych, żołnierze 11. Batalionu Łączności nadal rozbudowywali sieć połączeń dowództwa korpusu, konserwowali linie telefoniczne biegnące do pomniejszych jednostek i zgrupowań. W maju 1946 roku, kiedy Brytyjczycy oficjalnie ogłosili przeniesienie 2. Korpusu Polskiego do Anglii, został wraz z innymi skierowany i wcielony do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Otrzymał wówczas awans do stopnia starszego sierżanta. W kwietniu 1947 roku z całym 11. Batalionem Łączności, został przeniesiony do obozu Oulton Park Camp w hrabstwie Chester.
W lipcu 1947 roku, z chwilą jego rozformowania, starszy sierżant Czesław Łukasik powrócił do Polski, gdzie został zdemobilizowany. Zamieszkał z rodziną w Nowym Modlinie. Oczywiście o powrocie do zawodowej służby w Ludowym Wojsku Polskim, nie mogło być mowy. Od 1949 roku, udało mu się podjąć pracę w Państwowym Przedsiębiorstwie Robót Kolejowych nr 7, gdzie pracował do emerytury.
Ukrywał starannie fakt, że był żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, że powrócił z Anglii, dzięki czemu mógł spokojnie żyć i nie narażać rodziny na opresje ze strony ówczesnej władzy. Zapewne tylko we wspomnieniach wracał do długich lat wojny, sięgał myślą do jedynych takich chwil z frontu, wspominał kolegów, którzy na obcej ziemi pozostali już na zawsze. Z całą pewnością, wracał też myślą do czasu, kiedy z armią gen. Władysława Andersa opuścił Związek Sowiecki, przebywając długą drogę z miasta Buzułuk, przez Azję środkową, port Krasnowodsk, Irak, Syrię i Palestynę, Egipt, Tarent, Monte Cassino, Ankonę, Bolonię aż po Anglię.
Odszedł na wieczną wartę 29 stycznia 1972 roku i spoczął w grobie rodzinnym na Cmentarzu Parafialnym w Pomiechowie.
W okresie służby wojskowej w II RP oraz w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie starszy sierżant Czesław Łukasik został odznaczony: Brązowym Medalem Za Długoletnią Służbę (1938), Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1945), Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino (1945), Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945 (1945), Medalem Wojska (1946), The War Medal 1939-1945 (1946), The Italia Star (1946) oraz Odznaką Pamiątkową 2. Korpusu Polskiego (1947) oraz Znakiem Łączności (1945).
Autor składa podziękowanie za udostępnione materiały archiwalne panom Mariuszowi Łukasikowi oraz Jackowi Łukasikowi.
„Toć nie zginę na tym świecie,
Powrócę cały,
Toć mnie prochem znów weźmiecie,
Jakeście dały,
Zrodziły,
Na życie dały!
Kazimierz Laskowski
„Orzeł Biały” 1945, nr 3 (138)
Źródła i opracowania:
Wojskowe Biuro Historyczne, Akta personalne Czesław Łukasik, sygn. 507, Czesław Łukasik, akt urodzenia parafii Pomiechowo NR 164/1906; Czesław Łukasik i Janina Turkowska, akt ślubu parafii Matki Boskiej Loretańskiej w Warszawie NR 460/1933; 11 Batalion Łączności, praca zbiorowa, Koło byłych żołnierzy 11 Batalionu Łączności, Londyn 1947; Mieczysław Hucał, 11 Batalion Łączności 2 Korpusu Polskiego, www.szpzl-zegrze.waw.pl (dostęp 30.05.2024); Archiwum rodzinne Jacka Łukasika wnuka st. sierż. Czesława Łukasika.
Opracował: kpr. pchor. rez. Stanisław Wojciech Wykowski
