3 sierpnia 2017 roku z Lublina do Jastkowa wyruszył XV Marsz Szlakiem Legionów Józefa Piłsudskiego zorganizowany przez Związek Piłsudczyków Oddział Lublin, Okręg Lubelski Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, przy wydatnym wsparciu Lubelskiego Urzędu Marszałkowskiego w ramach promocji walorów województwa lubelskiego.
Za sprawy organizacyjne odpowiadali Tomasz Dyzma – prezes Związku Piłsudczyków Oddział Lublin i Lech Marczak – prezes Okręgu Lubelskiego ZOR RP.
Marsz, jak co roku, rozpoczął się przed Lubelskim Ratuszem o godzinie 11.00, gdzie pod tablicami pamiątkowymi poświęconymi Bohaterskim Legionom i generałowi Gustawowi Orlicz - Dreszerowi zostały złożone wiązanki kwiatów. Następnie kombatanci, młodzież szkolna, członkowie Związku Piłsudczyków i Związku Oficerów Rezerwy RP, strzelcy oraz zaproszeni goście przeszli na plac Litewski w Lublinie, gdzie przed pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego złożono wieńce i kwiaty oraz zapalono znicze.
Po zakończeniu uroczystości na placu Litewskim delegacja uczestników Marszu udała się na Cmentarz Wojskowy przy ulicy Białej w Lublinie, gdzie przed pomnikiem Legionistów złożono wiązanki i wieńce oraz zapalono znicze.
Na trasie Marszu w Dąbrowicy, w miejscu nieistniejącego obecnie dworu, na budynku Domu Spotkań Caritas Archidiecezji Lubelskiej z inicjatywy Związku Piłsudczyków
i władz gminy Jastków została odsłonięta i poświęcona tablica pamiątkowa upamiętniająca stacjonowanie w dniach 31VII - 2VIII 1915 roku brygadiera Józefa Piłsudskiego wraz ze Sztabem I Brygady Legionów.
Na zakończenie Marszu w 102. rocznicę bitwy pod Jastkowem na Cmentarzu Legionistów w Jastkowie odprawiona została uroczysta polowa msza święta w intencji poległych żołnierzy i legionistów. Po mszy św. odbył się apel poległych i oddano salwę honorową oraz złożono wiązanki i wieńce pod górującym nad cmentarzem pomnikiem Legionistów. Okolicznościowe przemówienie wygłosił Wojewoda Lubelski – Przemysław Czarnek, który przypomniał historię walk Polaków, którzy z wielkim trudem i poświęceniem walczyli o wolność Polski. Podkreślił, że dzięki temu poświęceniu polska ziemia wydała plon, na który Polacy czekali bardzo długo. Wojewoda podziękował tym wszystkim, którzy kultywują tradycję Marszałka Józefa Piłsudskiego i jego Legionów, za ich postawę sprzyjającą krzewieniu najwyższych wartości i pielęgnowaniu tradycji przekazywanych następnym pokoleniom.
Uroczystości zakończyły się koncertem patriotycznym w wykonaniu młodzieży Gimnazjum im. Józefa Piłsudskiego w Jastkowie oraz „Zespołu Pieśni i Tańca Dąbrowica.
XXX
Bitwa pod Jastkowem została stoczona w dniach 31 lipca - 3 sierpnia 1915 roku pomiędzy pododdziałami Legionów Polskich, a wojskami rosyjskimi w rejonie miejscowości Jastków, 12 km na północny zachód od Lublina, należała do największych starć Legionów Polskich na terenie Królestwa Polskiego. Była to pierwsza bitwa, podczas której polskie oddziały miały dużą samodzielność i o samym przebiegu walk decydowali dowódcy pułków oraz Józef Piłsudski jako Komendant główny. Był to pierwszy większy bój 4 pułku piechoty Legionów Polskich, uważany za swoisty chrzest bojowy tej formacji.
Tomasz Dyzma
