W czerwcu 2024 r., ukazała się nowa książka ppor. rez. dr. Ryszarda Stefaniaka, zatytułowana „Dziesięciolecie zwycięskiego odparcia najazdu Rosji Sowieckiej 1920 -1930”., w której autor zawiera zapis uroczystości jubileuszowych, obchodzonych w Częstochowie, ale głęboko osadzonych w realiach ówczesnej Polski.
Praca ta ukazuje również przebieg obchodów w różnych miastach i miejscowościach Drugiej Rzeczypospolitej. Napisana została, głównie w oparciu źródłowe dokumenty, zgromadzone w Archiwum Państwowym w Częstochowie, ale ze względu na państwowo-wojskowy charakter obchodów jubileuszu zwycięstwa oręża polskiego w wojnie 1920 roku, cennymi źródłami informacji okazały się okolicznościowe artykuły i relacje zamieszczane wogólnopolskiej i lokalnej prasie, głównie w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym”, „Polsce Zbrojnej” i „Gońcu Częstochowskim”. Dla oddania nastroju panującego w okresie celebrowania przez Polskę 10 rocznicy zwycięstwa nad bolszewikami i 12 rocznicy odzyskania niepodległości, w niniejszej pracy wykorzystano jubileuszowe, polskie i zagraniczne wydawnictwa oraz ciekawą ikonografię — druki ulotne, pocztówki, zdjęcia i fotografie zamieszczane w prasie codziennej, a obecnie zgromadzone w Narodowym Archiwum Cyfrowym ...”.
Z książki możemy między innymi dowiedzieć się o działalności Głównego Komitetu Obchodów Dziesięciolecia Zwycięskiego Odparcia Najazdu Rosji Sowieckiej i Komitetów Lokalnych, a także o zagranicznych echach rocznicy 10-lecia zwycięstwa nad bolszewikami, czy też o Krzyżu i Medalu Niepodległości, o stanowisku Kościoła Katolickiego wobec 10-ej rocznicy zwycięskiego odparcia najazdu Rosji Sowieckiej.
Jak konstatuje autor, publikacja ta „nie wyczerpuje w całości poruszonego zagadnienia. Może jednak stanowić impuls dla badaczy współczesnej historii Polski”.
* * *
Ryszard Stefaniak, dr nauk humanistycznych w zakresie historii, dr honoris causa Regionalnego Instytutu Gospodarki i Ekonomiki w Kirowogradzie, nauczyciel historii.
Jest ppor. rez. WP; wiceprezesem częstochowskiego Koła Związku Oficerów Rezerwy RP oraz członkiem honorowym Stowarzyszenia Rodzina Katyńska.
Napisał kilkanaście książek historycznych, w tym m.in.: „Generałowie Drugiej Rzeczypospolitej, a Jasna Góra Zwycięstwa”, „Częstochowa i Jasna Góra, a Józef Piłsudski i jego idee", „Częstochowa wobec śmierci Józefa Piłsudskiego w latach 1935-1939", „Obchody Imienin Marszałka Józefa Piłsudskiego w Polsce do 1939 roku”; „Ludwik Jażdżewski 1838-1911”, „Dziesięciolecie Zwycięskiego Odparcia Najazdu Rosji Sowieckiej 1920-1930”, „Paulin z Budzynia O. Eustachy Rakoczy Jasnogórski Kapelan Żołnierzy Niepodległości”, „O Niepodległą i Katolicką Polskę. Wybrane kazania i modlitwy o. Eustachego Rakoczego ZP 1968-2010”, „Matka i Serce Syna na Wileńskiej Rossie”, „Cmentarz Obrońców Lwowa. Powstanie-Zniszczenie-Obudowa”.
W latach 1991-2017 był autorem książek i artykułów poświęconych dziejom ruchu harcerskiego w Częstochowie i na ziemiach polskich, między innymi: „Harcerstwo częstochowskie na jubileuszowym zlocie w Spale 11 -25 lipiec 1935”, „Szkice z dziejów harcerstwa częstochowskiego 1911-1995", „Materiały do historii i tradycji harcerstwa częstochowskiego”, „Częstochowska Chorągiew ZHP. Zarys dziejów 1975-1992", „Z dziejów ruchu harcerskiego w Częstochowie”.
W Latach 2011-2017 był autorem cyklu poświęconego Honorowym Obywatelom Częstochowy (Ryszard Kaczorowski, Jan Paweł II, Marie Therese i Pierre Chaubon). Jest współautorem książek, in,in,: „Nauczyciel zjednoczonej Europy a wyzwania edukacyjne”, „Zygmunt Rolat Honorowy Obywatel Częstochowy”, „Czas wolny dzieci i młodzieży w aspekcie teoretycznym i praktycznym refleksja pedagogiczna” oraz autorem ponad 30 publikacji naukowych z dziedziny historii i pedagogiki w publikacjach krajowych i zagranicznych.
W ramach realizowanych projektów edukacyjnych, poświęconych najnowszej historii Częstochowy jest współredaktorem publikacji; „Częstochowa 1826-1914'; „Częstochowa w XX-leciu międzywojennym; „Częstochowa w czasie II wojny światowej", „Częstochowa a Obrona Lwowa”, „Częstochowianie w marszu do Niepodległej”.
Uczestnik międzynarodowych i ogólnopolskich konferencji naukowych poświęconych problematyce historii współczesnej oraz opieki i wychowania. Posiada liczne odznaczenia państwowe i resortowe oraz odznaczenia organizacji społecznych i stowarzyszeń, m.in.: Srebrny i Brązowy Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Srebrny i Brązowy Medal za Zasługi dla Obronności Kraju, Medal „Pro Memoria”, Medal „Pro Patria”, Medal „Pro Bono Polonia", Złoty Krzyż Zasługi dla ZHP.
A.W.
