27 lutego 2015 r. w Warszawie odbyły się uroczystości pogrzebowe zmarłej w wieku 93 lat por. Marii Dybaczewskiej – członkini Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej, uczestniczki powstania warszawskiego.
Uroczystości pogrzebowe rozpoczęły się mszą św. w kościele św. Karola Boromeusza na Cmentarzu Powązkowskim (Stare Powązki), podczas której przy trumnie wartę honorową pełnili członkowie ZG Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej: płk rez. Alfred Kabata – prezes ZG, płk rez. Dariusz Zielonka i Marcin Łada oraz ppłk rez. Lech Tomasiak.
Po mszy św. kondukt pogrzebowy z asystą wojskową wystawioną przez Dowództwo Garnizonu Warszawa udał się do rodzinnego grobu, gdzie pochowano zmarłą. Wcześniej jednak w mowie pożegnalnej płk rez. Alfred Kabata powiedział m.in.: "Żegnamy dziś por. Marię Dybaczewską, która dla mnie osobiście, jak i koleżanek i kolegów ze Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej była osobą charyzmatyczną, którą darzyliśmy ogromnym szacunkiem. Jej niezłomność budziła nasz podziw, gdyż całe swoje życie trwała przy ponadczasowych wartościach: prawdzie, wierności i odwadze. Te cechy sprawiały, że działała w konspiracji, a potem walczyła w Powstaniu Warszawskim".
(k)
Fot. Karolina Gwarek
Wspomnienie pośmiertnie
Maria Dybaczewska urodziła się 8 grudnia 1921 r. w Brześciu nad Bugiem. Jej rodzicami byli Piotr Dybaczewski (1891-1940) i Stanisława z domu Gogan (1899-1981). Od 1924 r. mieszkała wraz z nimi w Białymstoku, a w latach 1933-1939 w Nowym Dworze Mazowieckim, gdzie jej ojciec był oficerem intendentury.
Uczęszczała do Gimnazjum i Liceum Józefy Gagatnickiej przy ul. Senatorskiej w Warszawie. W 1940 r. na tajnych kompletach zdała egzamin maturalny. W 1940 r. ojciec Marii, kpt. Piotr Dybaczewski został zamordowany przez NKWD w Charkowie.
We wrześniu 1939 r. opuściła z matką Nowy Dwór Mazowiecki i zamieszkała w Warszawie. Maria pracowała jako urzędniczka w Elektrowni Powiśle, gdzie w 1942 r. wstąpiła do Armii Krajowej. Brała udział w powstaniu warszawskim w 2 batalionie Zgrupowania „Chrobry II”. Po powstaniu została awansowana do stopnia plutonowego. Po kapitulacji powstania warszawskiego przebywała w obozach jenieckich w Lambsdorfie, Mühlbergu i Altenburgu. Podczas pobytu w obozach jenieckich prowadziła dziennik, który obecnie znajduje się w Muzeum Powstania Warszawskiego.
W maju 1946 r. wróciła z matka do Warszawy. Zatrudniła się w elektrowni, a w 1947 r. w Bibliotece Publicznej przy ul. Koszykowej w Warszawie. Po przejściu na emeryturę w 1984 r. nadal pracowała w bibliotece jako starszy kustosz w niepełnym wymiarze godzin aż do końca 2001 r.
Była odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Srebrnym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej.
W 2001 r. mianowano ją na stopień podporucznika, a w 2005 r. na stopień porucznika.
Nigdy nie założyła rodziny. Opiekowała się matką do końca jej życia. Cały czas czciła pamięć o swoim ojcu, uczestnicząc od 1992 r. w corocznych spotkaniach żołnierzy
i rodzin Batalionu Elektrotechnicznego w Nowym Dworze Mazowieckim oraz w uroczystościach Katyńskich. Jej wspomnienia zamieszczone zostały w książce autorstwa Alfreda Kabaty zatytułowanej „Pamięć o Katyniu w Nowym Dworze Mazowieckim. Oficerowie Batalionu Elektrotechnicznego zamordowani w Katyniu i Charkowie”.
10 kwietnia 2011 r. Zespół Szkół nr 2 w Nowym Dworze Mazowieckim, przy współudziale Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej posadził ”Dąb Katyński” poświęcony jej ojcu.
(k)
