16 grudnia 2024 r., w siedzibie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, miało miejsce uroczyste zaprzysiężenie nowego sędziego Trybunału z ramienia Polski. Na zaproszenie nowo zaprzysiężonej sędzi – Anny Adamskiej - Gallant, w uroczystości uczestniczył Paweł Marczak – wiceprezes Koła Związku Oficerów rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej w Puławach (Okręg Lubelski) i jednocześnie aplikant adwokacki.
Europejski Trybunał Praw Człowieka, jest europejskim organem sądownictwa międzynarodowego, który został powołany w 1959 r. Trybunał orzeka w sprawach praw człowieka zapisanych w Konwencji i protokołach, rozpatrując m.in. skargi obywateli państw członkowskich Rady Europy, które ratyfikowały Konwencję. Zgodnie z art. 21 ust. 3 Konwencji sędziowie zasiadający w Trybunale „powinni być ludźmi o najwyższym poziomie moralnym i muszą albo posiadać kwalifikacje do sprawowania wysokiego urzędu sędziowskiego, albo być prawnikami o uznanej kompetencji”, co ma stanowić gwarancję odpowiednio wysokiego poziomu orzecznictwa. Przyjęto zasadę, że sędziowie rekrutują się po jednym z każdego państwa-strony Konwencji.
W ETPCz zasiada 46 sędziów, po jednym z każdego państwa, w którym obowiązuje Europejska Konwencja Praw Człowieka. Dotychczas urząd sędziego Trybunału Strasburskiego pełnili: prof. dr hab. Jerzy Makarczyk (1992 – 2002), prof. dr hab. Lech Garlicki (2002 – 2012) i prof. dr hab. Krzysztof Wojtyczek (od 2012 – 2024). Ponadto w Europejskiej Komisji Praw Człowieka w latach 1993 – 1999 zasiadał z ramienia Polski Adwokat Marek Antoni Nowicki.
Kadencja obecnego sędziego, prof. dr. hab. Krzysztofa Wojtyczka, zakończyła się formalnie 31 października 2021 r., jednak zgodnie z przepisami Europejskiej Konwencji Praw Człowieka uległa przedłużeniu do czasu objęcia stanowiska przez nowego Sędziego. Władze polskie przedstawiły nową listę kandydatów w dniu 29 lipca 2024 r., następnie 1 października 2024 r. Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy wybrało Panią dr Annę Adamską-Gallant na nowego sędziego z ramienia Polski. Uroczystość zaprzysiężenia odbyła się w głównej sali posiedzeń Trybunału zaś kadencja na stanowisku Sędziego Trybunału wyniesie 9 lat.
Dr Anna Adamska-Gallant, w swojej prawniczej karierze między innymi sprawowała urząd Sędziego sądów powszechnych w Polsce, była także sędzią międzynarodowej misji praworządności UE w Kosowie. W 2020 r., została wpisana na listę adwokatów w Lublinie, gdzie prowadząc indywidualną kancelarię adwokacką, specjalizowała się w sprawach karnych, prawach człowieka oraz międzynarodowym prawie karnym.
Adw. Anna Adamska-Gallant wniosła także nieoceniony wkład na kształtowanie młodej polskiej palestry, gdzie podczas II Ogólnopolskiego Turnieju Sądowego Moot Court przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, organizowanego przez Komisję Aplikacji Adwokackiej, Komisję Praw Człowieka, Komisję ds. Równego Traktowania oraz Komisję ds. zagranicznych Naczelnej Rady Adwokackiej, sprawowała opiekę merytoryczną nad zespołem aplikantów, których członkiem między innymi był apl. adw. Paweł Marczak – Wiceprezes Koła Puławy Okręgu Lubelskiego ZOR RP.
W tym miejscu wartym podkreślenia jest fakt, iż Paweł Marczak nieustannie od chwili wstąpienia do ZOR RP tj. od 2013 roku, pożytkuje swoje prawnicze wykształcenie udzielając pro bono porad prawnych Członkom Okręgu Lubelskiego ZOR RP ze szczególnym uwzględnieniem kombatantów. Dlatego doświadczenie zdobyte podczas wizyty w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasbourgu z pewnością wzbogaci i pozytywnie wpłynie na Jego dalszą działalność prawną na rzecz członków ZOR RP.
Dr Anna Adamska-Gallant w 2021 r., została powołana przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego do ukraińskiej Rady Ekspertów ds. Reformy Sądownictwa. Mówi biegle po angielsku, francusku i ukraińsku, a porozumiewa się w języku serbskim, chorwackim i rosyjskim. "Sędzia w Europejskim Trybunale Praw Człowieka nie tylko orzeka o naruszeniach dokonanych w przeszłości. Przyczynia się również do kształtowania przyszłości przez ciągłą interpretację standardów praw człowieka, które państwa członkowskie powinny wprowadzać i przestrzegać" – podkreśla dr Anna Adamska-Gallant.
Tekst: Lech Marczak
Foto: European Court of Human Rights, Paweł Marczak
