21 października 2023 r., w Lublinie, na Cmentarzu d. Wojskowym przy ulicy Białej, członkowie Koła nr 1 Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej w Lublinie razem z członkami Związku Piłsudczyków Oddział Lublin i Strzelcami z Jednostki Strzeleckiej 2010 Związku Strzeleckiego „Strzelec” OSW złożyli wiązanki kwiatów przed pomnikiem Legionistów i na grobie płk. Emila Czaplińskiego w 47. rocznicę śmierci.
Koło nr 1 ZOR RP w Lublinie reprezentowali: mł. chor. rez. Tomasz Dyzma - Prezes, kpt. w st. spocz. Andrzej Bis – Sekretarz i Adam Szczerbatko. W ten sposób oddano hołd i uczczono pamięć ostatniego Komendanta Garnizonu i Miasta Lublin. Imię płk. Emila Czaplińskiego nosi JS 2010 w Lublinie.
Po złożeniu kwiatów na cmentarzu uczestnicy uroczystości udali się do rodzinnego domu Pułkownika Emila Drogosława Czaplińskiego, gdzie w pokoju pełnym pamiątek zostało podpisane porozumienie o współpracy między Związkiem Piłsudczyków Oddział Lublin i Jednostką Strzelecką 2010 Związku Strzeleckiego „Strzelec” OSW. Porozumienie uroczyście podpisali: Prezes ZP Oddział Lublin Tomasz Dyzma i Dowódca JS 2010 Lublin chor. ZS Michał Prościński. W uroczystości uczestniczyli członkowie Związku Piłsudczyków, Strzelcy oraz Wicemarszałek Województwa Lubelskiego Zbigniew Wojciechowski.
*******
Emil Drogosław Czapliński urodził się jako wnuk powstańca listopadowego raz syn powstańca styczniowego Kazimierza Czaplińskiego i Emilii z Popielów. Był bratem Władysława Konrada, także oficera Wojska Polskiego. W 1908 wstąpił do Sodalicji Mariańskiej. W tym czasie związał się z ruchem skautowym i drużynami Strzeleckimi. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich i wyruszył do Kielc z 1 pułkiem piechoty. Po kampanii kieleckiej został przeniesiony w stopniu podporucznika na dowódcę kompanii w 2 pułku piechoty. Funkcję tę pełnił do końca epopei Legionowej. Jako porucznik byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego reskryptem Rady Regencyjnej z 31 października1918 roku został przydzielony do podległego jej Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia.
W wojnie polsko-bolszewickiej od 1 września 1919 dowodził kompanią w 4 pułku piechoty Legionów w akcji na Przemyśl i Lwów następnie w 2 pułku piechoty Legionów baonem, a od 23 lipca 1920 roku został dowódcą tego pułku. W marcu 1929 został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Straży Granicznej przy Ministerstwie Skarbu na stanowisko zastępcy komendanta. W marcu 1932 roku został przeniesiony z Komendy Straży Granicznej do Komendy Miasta Lublin na stanowisko komendanta.
We wrześniu 1939 zmobilizował podległe formacje, przeprowadził ich ewakuację do Równego. Następnie kierował obroną przeciwlotniczą Lublina. Będąc posiadaczem samochodu (DKW) opóźnił swój wyjazd aż do momentu pojawienia się Niemców pod Węglinem. Jako ostatni z wojskowych 17 września 1939 opuścił miasto jedyną jeszcze nie zajętą drogą przez Łęczną, Uściług do Łucka. Po blisko 3-miesięcznej tułaczce za Bugiem i przypadkowym odnalezieniu wcześniej wywiezionej rodziny, unikając ujęcia przez bolszewików, na początku grudnia szczęśliwie dotarł do Lublina. Przystąpił bezzwłocznie ze spotkanymi oficerami i osobami cywilnymi do organizowania ruchu oporu. Po krótkim działaniu w konspiracji został aresztowany przez Niemców 4 lutego 1940 oraz wywieziony do Oflagu VI B Dössel, a następnie do Oflagu II D Gross-Born.
Po wyzwoleniu obozu jenieckiego, w którym przebywał do 5 lutego 1945 udał się do Lublina. Do Wojska Polskiego został przyjęty dnia 20 marca 1945. Dnia 14 stycznia 1947 objął stanowisko Komendanta Miasta Lublina i sprawował szefostwo Wydziału Wojsk Ochrony Pogranicza III kategorii przy dowództwie Lubelskiego Okręgu Wojskowego (od sierpnia 1945 lub 1946). Z racji pełnionej funkcji podlegał mu 7 Oddział Ochrony Pogranicza. Uczestniczył w walkach z UPA. Po dwóch latach służby za udział wraz z wojskiem we Mszy Świętej Rezurekcyjnej został dnia 10 maja 1947 usunięty z wojska bez prawa noszenia munduru oraz bez prawa do emerytury (rozkaz Nr 3686 z dn. 10 maja 1947 r.). Zmarł 21 października 1976 w Lublinie i spoczął na cmentarzu przy ul. Białej. Na uroczystości pogrzebowej nie było wojska, a nad trumną zmarłego piękną mowę pożegnalną wygłosił kolega legionowy, generał w stanie spoczynku Mieczysław Boruta-Spiechowicz.
Tomasz Dyzma
Foto: Andrzej Bis
