26 października 2022 r., Szkoła Podstawowa w Borzęcinie Dużym im. Armii Krajowej Grupy „Kampinos” obchodziła uroczyście swoje święto. Związek Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej na uroczystości reprezentowali wiceprezes ZG Marcin Łada i członek Zarządu Koła w Starych Babicach Tadeusz Wiśniewski.
Społeczność szkolna przygotowała patriotyczny program artystyczny, przedstawiono w nim m. in. partyzanckie wspomnienia i taniec barw narodowych.
Nasza organizacja od wielu lat współpracuje z borzęcińską podstawówką. Młodzież tej szkoły chętnie uczestniczy w rajdach historycznych, konkursach i uroczystościach patriotycznych organizowanych przez ZOR RP. Ponieważ ten rok, jest rokiem wielkich jubileuszy – 80 rocznica powstania AK i 100 rocznica powstania ZOR RP, pragnęliśmy specjalnie podziękować społeczności szkolnej za współpracę, a jednocześnie obdarować szkołę okolicznościowym prezentem. Naszym marzeniem było również, aby Kombatanci AK przekazali szkole przesłanie Żołnierzy Armii Krajowej skierowane do młodzieży w 80 rocznicę utworzenia tej organizacji. Pragnęliśmy, aby szkołę odwiedził Szef Urzędu DS Kombatantów i Osób Represjonowanych Minister Jan Józef Kasprzyk wraz z sędzią Bogusławem Nizieńskim – kombatantem, Kawalerem Orderu Orła Białego, przewodniczącym Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Niestety wizyta obu Panów w tym terminie nie była możliwa. Otrzymaliśmy jednak list od Pana Ministra.
Jan Józef Kasprzyk napisał w nim. m. in.: Pragnę serdecznie podziękować za zaproszenie na uroczystość Święta Szkoły Podstawowej im. Armii Kranowej Grupy Kampinos w Borzęcinie Dużym. Cieszy fakt, że Związek Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej aktywnie uczestniczy w kształtowaniu postaw dzieci i młodzieży. Wojsko jako bezpośredni spadkobierca chlubnych tradycji oręża polskiego jest wspaniałym depozytariuszem patriotycznych postaw naszych bohaterskich żołnierzy Armii Krajowej. Nie mogąc uczestniczyć w tegorocznej uroczystości składam na ręce Pana Prezesa najserdeczniejsze życzenia wielu pięknych inicjatyw związanych z działalnością wychowawczo-patriotyczną”.
Mamy nadzieję, że do wizyty obu Panów dojdzie w przyszłości, dziękujemy Panu Ministrowi za nadesłany list.
Uroczystość w Borzęcinie Dużym rozpoczęła Dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego Beata Błaszczak, która powitała przybyłych gości po czym wprowadzono Sztandar Szkoły i odśpiewano hymn Polski. Po hymnie polskim zabrzmiał hymn Ukrainy, który zaśpiewali młodzi Ukraińcy uczący się w borzęcińskiej szkole.
Ważnym elementem corocznej uroczystości szkolnej jest ślubowanie uczniów klas pierwszych. Jest to dla maluchów duże przeżycie, tym bardziej istotne, że w tym dniu otrzymują swoje pierwsze legitymacje szkolne, a także drobne upominki. Miłym akcentem jest zawsze pasowanie na ucznia, aktu tego przy pomocy specjalnych „wiecznych piór” dokonały panie wicedyrektor ZSP : Agnieszka Matuszewska i Justyna Szczepanik. Dalszą część uroczystości wypełnił program artystyczny przygotowany przez uczniów. Przy symbolicznym partyzanckim ognisku mogliśmy usłyszeć wspomnienia żołnierzy AK Grupy „Kampinos” przedstawione przez starszą młodzież, a młodsze dzieci wykonały m. in. taniec barw narodowych, w wyniku których powstały biało-czerwone flagi, a także niebiesko-żółte flagi ukraińskie.
Podczas uroczystości do zebranych przemówił Wójt Gminy Stare Babice Sławomir Sumka, który podziękował za przygotowanie uroczystości i podkreślił wagę dziecięcych marzeń przekonując uczniów, że dzięki konsekwencji i nauce mogą osiągnąć w życiu wszystko, czego tylko zapragną.
W dalszej kolejności głos zabrał Marcin Łada – prezes babickiego Koła ZOR RP im. Obrońców Radiostacji Babice i wiceprezes ZG ZOR RP. Wspomniał wieloletnie tradycje szkoły w kultywowaniu wartości patriotycznych i utrwalaniu pamięci o Armii Krajowej Grupy „Kampinos”. Podkreślił , że w tym roku obchodzimy dwa piękne jubileusze – 80-lecie Armii Krajowej i 100-lecie Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej. Zarząd Główny ZOR RP w podziękowaniu za owocną współpracę oraz kształtowanie postaw patriotycznych postanowił uhonorować Krzyżami Zasługi ZOR RP „Serve Patriae” (Służyć Ojczyźnie): Wójta Gminy Stare Babice Sławomira Sumkę, Dyrektor ZSP w Borzęcinie Dużym Beatę Błaszczak oraz Wicedyrektorów ZSP: Agnieszkę Matuszewską i Justynę Szczepanik. Po przemówieniu Marcin Łada w imieniu prezesa ZG ZOR RP płk. rez. Alfreda Kabaty wręczył odznaczenia. Gratulacje wyróżnionym złożył Tadeusz Wiśniewski – członek Zarządu Koła ZOR RP i jednocześnie Przewodniczący Gminnej Rady Seniorów.
Marcin Łada ofiarował również szkolnej społeczności niezwykły prezent – wizerunek symbolu Polski Walczącej powstały w czasach okupacji niemieckiej na ścianie siedziby NIK w Warszawie, przy ul. Filtrowej. Wizerunek ten został skopiowany na płótnie, za jego udostępnienie serdeczne podziękowania składamy Prezesowi NIK i Zespołowi ds. Historii i Upamiętniania NIK.
Podczas uroczystości do zebranych przemówił także płk rez. Marek Ruszczak reprezentujący Środowisko AK Grupy „Kampinos”, który wspomniał, że z grona partyzantów AK pozostało już bardzo niewiele osób i ze względu na stan zdrowia nie mogą one uczestniczyć w uroczystościach, ale zawsze powinniśmy o nich pamiętać. Płk Ruszczak ofiarował szkolnej społeczności wznowioną książkę Józefa Krzyczkowskiego „Szymona” pt. „Konspiracja i Powstanie w Kampinosie”.
Po części oficjalnej odbyły się zajęcia w klasach. Marcin Łada w tym dniu przeprowadził dla młodzieży dwie lekcje patriotyczne mówiąc o historii symbolu Polski Walczącej i znaczeniu Miejsc Pamięci Narodowej we współczesnym społeczeństwie. W lekcjach historii brał udział także Tadeusz Wiśniewski, który opowiadał uczniom o dziejach borzęcińskiej podstawówki, a warto wiedzieć, że szkoła ta ma swoje początki jeszcze przed II wojną światową.
Niezwykła historia symbolu Polski Walczącej
Kilka lat temu podczas remontu elewacji warszawskiej siedziby Najwyższej Izby Kontroli, po skuciu tynku niespodziewanie pojawiła się „Kotwica” – Znak Polski Walczącej z czasów II wojny światowej. To niezwykła rzadkość, oryginalne znaki na murach z czasów okupacji niemieckiej właściwie nie zachowały się do naszych czasów. Powstanie tego symbolu jest wynikiem konspiracyjnego konkursu, który w 1940 r. ogłosiło Biuro Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej. Autorką znaku Polski Walczącej była prawdopodobnie Anna Smoleńska, studentka historii sztuki na tajnym Uniwersytecie Warszawskim oraz harcerka Szarych Szeregów. Niektóre źródła, jako autora tego znaku podają także warszawskiego plastyka Jana Michała Sokołowskiego. Dziś trudno to rozstrzygnąć, konkurs organizowany był bowiem w warunkach ścisłej konspiracji.
„Kotwica” po raz pierwszy pojawiła się na murach budynków Warszawy 20 marca 1942 roku. Szybko była kopiowana w różnych miejscach stolicy. Została namalowana m. in. na pomniku Lotników w Warszawie, jej dzisiejszy wizerunek w tamtym miejscu jest jednak współczesną imitacją znaku, który podczas okupacji namalował Jan Bytnar „Rudy”. NIK położona jest niedaleko Pomnika Lotników i jak się okazało, na budynku tej instytucji zachowały się aż 3 oryginalne symbole Polski Walczącej! Znaki te malowali głównie harcerze z grupy „Wawer”, którzy za cel stawiali sobie walkę z niemiecką propagandą i podtrzymanie Polaków na duchu. Harcerze na akcję szli pojedynczo lub dwójkami, głównie w nocy. Malowanie kotwic było aktem odwagi. Wykonywano je na budynkach, które Niemcy mieli pod swoim nadzorem, a nawet na takich, w których mieściły się ich kwatery. Tak było w przypadku obecnej siedziby NIK. Podczas okupacji w tym budynku mieścił się Urząd Gubernatora Dystryktu Warszawskiego. Najwięcej „Kotwic” pojawiło się na Ochocie i Mokotowie.
Konspiracyjny „Biuletyn Informacyjny” AK podawał w kwietniu 1942 r.: „Nie umiemy wytłumaczyć popularności tego znaku. Być może działa tu chęć pokazania wrogowi, że mimo wszystko - nie złamał naszego ducha. Może na wyobraźnię rysowników działa symbolika kotwicy - znaku nadziei”. Komendant AK, gen. Stefan Rowecki „Grot” wydał 2 rozkazy o upowszechnieniu „Kotwicy” jako symbolu sabotażu i dywersji AK. W rozkazach z 18 lutego i 13 marca 1943 r. nakazywał aby akcje przeprowadzane przez AK były sygnowane tym właśnie znakiem.
Charakterystyczne litery „P” i „W” symbolizujące słowa „Polska” i „Walka” splecione razem na kształt kotwicy wzbudzały wolę polskiego oporu i podtrzymywały nadzieję na odzyskanie niepodległości. Warto wiedzieć, że po II wojnie światowej „Kotwica” nie straciła znaczenia. W czasach komunistycznej dyktatury symbolizowała sprzeciw wobec niej i nadzieję na wolność. Dziś jest znakiem pamięci o tych, którzy walczyli o niepodległą Polskę, widnieje również wśród symboli jednostek wojskowych, które przejęły tradycje Armii Krajowej. Od lat zdobi też ściany borzęcińskiej podstawówki przypominając o polskiej historii i jej bohaterach.
Marcin Łada, Foto: Anna Kazimierczak i M.Ł.
Źródła: strony internetowe NIK (www.nik.gov.pl), „Biuletyn Powstańczy” NIK 2022, obsługa własna.
