18 września 2019 roku, w 79 rocznicę masowych aresztowań członków konspiracyjnej organizacji ,,Płomień’’, w Zawierciu, przy tablicy upamiętniającej tę organizację, odbyła się kolejna rocznicowa uroczystość. Związek Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej reprezentował asp. sztab. rez. Jerzy Jędrusik – prezes Koła ZOR RP w Zawierciu.
Organizatorem uroczystości była Społeczna Rada Kombatantów oraz Zespół Szkół Ekonomicznych im. Oskara Langego w Zawierciu.
Wśród przybyłych gości byli posłowie na Sejm RP Anna Nemś, Danuta Nowacka i Waldemar Andzel, wicestarosta powiatu zawierciańskiego Paweł Sokół, prezydent Zawiercia Łukasz Konarski, przewodnicząca Rady Powiatu Małgorzata Benc.
Przy tablicy stanęły poczty sztandarowe zawierciańskich szkół i Jurajskiego Szwadronu Kawalerii im. Króla Jana III Sobieskiego, kombatanci i młodzież szkolna.
Po przywitaniu wszystkich obecnych przypomniano genezę wydarzeń z 1940 r. Organizacja konspiracyjna ,,Płomień’’ została założona w październiku 1939 roku w Szkole Handlowej, której tradycję kontynuuje Zespół Szkół Ekonomicznych. Początkowo tak nazywało się wydawane w szkole pismo. Organizacja założyła sobie następujące cele: redagowanie i drukowanie gazetki "Płomień"; wydawanie ulotek (organizacja uczyniła to dwukrotnie, 11 listopada 1939 roku oraz 1 września 1940 roku); ochronę młodzieży przed wywożeniem do Niemiec (młodzież zagrożoną wywiezieniem przyjmowano za darmo do Szkoły Handlowej bądź meldowano jako pomoc domową w wybranych rodzinach); udzielanie pomocy materialnej młodzieży i rodzinom nie posiadającym środków do życia; wysyłanie paczek żołnierzom wziętym do niewoli.
Środki finansowe na działalność organizacji pochodziły głównie od anonimowych darczyńców. W organizacji działali m.in. nauczyciele, urzędnicy, studenci, absolwenci i uczniowie szkół średnich oraz harcerze.
Młodzież ze szkoły ekonomicznej odczytała fragment pisanego pamiętnika przez sekretarkę Szkoły Handlowej Janinę Nowacką. Wspomina ona, że Szkoła Handlowa w Zawierciu pomimo hitlerowskich represji została otwarta do nauki w 1939 roku. Rada pedagogiczna i uczniowie pomagali przesiedleńcom, którzy często koleją przewożeni byli przez Zawiercie. Pomimo obaw i zagrożenia dekonspiracją w szkole prowadzona była patriotyczna działalność i wydawana gazetka w cyklu tygodniowym. W godzinach rannych 18 września 1940 roku gestapo dokonało licznych aresztowań członków organizacji ,,Płomień’’(ponad 100 osób). Zatrzymanych wywieziono do więzienia w Opolu, gdzie byli przesłuchiwani. Dopiero w styczniu 1942 roku odbyła się rozprawa przed trybunałem ludowym w Berlinie (Zawiercie było włączone do Rzeszy). Trzy osoby zostały skazane na śmierć tj: dyrektor szkoły Wacław Chrzanowski, główny redaktor Edmund Nowacki i Fryderyk Bereza. Wielu, w tym Janina Nowacka, zostało skazanych na wieloletnie więzienia lub wysłanych do obozów koncentracyjnych. Na tablicy widnieje prawie 50 nazwisk tych, którzy stracili życie na skutek zatrzymań.
W trakcie uroczystości przypomniano także ks. Bolesława Wajzlera proboszcza z Zawiercia, który został zatrzymany za współudział w redagowaniu gazetki. Zmarł on w obozie zagłady w Auschwitz. Po przypomnieniu faktów i historii organizacji ks. Jan Niziołek proboszcz bazyliki pw. Św. Piotra i Pawła w Zawierciu odprawił modlitwę za tych, którzy ponieśli śmierć z rak hitlerowskiego agresora.
Organizatorzy podziękowali szczególnie młodzieży za dbanie o pamięć i kultywowanie tradycji związanych z lokalną historią. Następnie złożono wiązanki kwiatów przy tablicy.
Jerzy Jędrusik
