10 listopada 2018 r., w przeddzień 100 – lecia odzyskania niepodległości przez Polskę, na budynku Zespołu Szkół Chemiczno - Medycznych i Ogólnokształcących w Tarnowskich Górach, odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej ku czci śp. płk. Bernarda Drzyzgi, zorganizowana przez Okręg Śląski Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej i 5 pułk chemiczny im. gen. broni Leona Berbeckiego.
Tablicę, poświęconą bohaterowi II wojny światowej, wykonującemu m. in. akty dywersyjne na terenie III Rzeszy, żołnierzowi AK, ufundowaną przez członków Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej odsłonili kombatanci Światowego Związku Żołnierzy AK – Okręg Śląski oraz prezes Śląskiego Okręgu ZOR RP mjr rez. Krzysztof Tomaszewski.
Poświęcenia tablicy dokonał kapelan 5 pułku chemicznego ppłk Tomasz Mach.
Na uroczystość przybyło liczne grono zaproszonych gości, na czele z posłami na Sejm RP posłanką Barbarą Dziuk, posłem Tomaszem Głogowskim, przedstawiciele władz samorządowych ze starostą Powiatu Tarnogórskiego Krystyną Kosmalą, przedstawiciele służb mundurowych, placówek oświatowych, kilkanaście pocztów sztandarowych, organizacji społecznych, których powitał współorganizator uroczystości dowódca 5 pułku chemicznego płk dypl. Bogdan Kula.
Biogram płk. Bernarda Drzyzgi przedstawił mjr rez. Krzysztof Tomaszewski. Odczytano również listy okolicznościowe skierowane do uczestników uroczystości od minister Anny Marii Anders – sekretarz stanu, Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów Do Spraw Dialogu Międzynarodowego i płk. rez. Alfreda Kabaty – prezesa ZG Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej.
Uroczystość zakończyło składanie kwiatów pod tablicą pamiątkową i podziękowanie mjr. rez. Krzysztofa Tomaszewskiego. Podziękował on uczestnikom uroczystości, zaproszonym gościom, dowódcy 5 pułku chemicznego płk. Bogdanowi Kuli, Zarządowi Głównemu Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej z jego prezesem płk. Alfredem Kabatą i członkom Okręgu Śląskiego, którzy wsparli wykonanie tablicy pamiątkowej: ppor. w st. spocz. Andrzejowi Elwartowi, por. Grzegorzowi Wróblowi, Zbigniewowi Gembczykowi, Tomaszowi Lisakowi, Arturowi Wojciechowskiemu, Szymonowi Kocotowi, Krzysztofowi Buchajczukowi, Rafałowi Klubie.
Krzysztof Tomaszewski
XXX
Biogram płk. Bernarda Drzyzgi 28 lipca 1911 r. - 20 kwietnia 1994 r.
Płk[1] Bernard Ignacy Edward Drzyzga urodził się 28 lipca 1911 r. w Nowych Reptach, jako najmłodsze z dzieci Bernarda i Teresy z domu Król. Urodził się już po śmierci ojca. Ukończył pięcioklasową szkołę ludową, a następnie Państwowe Gimnazjum im. Ks. Jana Opolskiego w Tarnowskich Górach, w którym w 1931 r. zdał maturę. Realizując swoje młodzieńcze marzenia bycia oficerem ukończył w 1934 r. Szkołę Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, otrzymując promocję na stopień ppor. służby stałej piechoty. Otrzymał przydział do najbardziej śląskiego ze śląskich, 75 pułku piechoty, stacjonującego w Chorzowie, na stanowisko dowódcy plutonu. W 1938 r, awansował do stopnia porucznika.
We wrześniu 1939 r., w ramach macierzystego pułku dowodził kompanią przeciwpancerną, z którą przeszedł cały szlak bojowy od Śląska na Lubelszczyznę. Jego pułk wchodził w skład „Armii Kraków”. Podczas walk w kampanii wrześniowej wykazał się odwagą i brawurą, a dowodzona przez niego kompania zniszczyła m.in. niemiecką kolumnę amunicyjną oraz kilka czołgów niemieckiej 5 Dywizji Pancernej. Za walki wrześniowe otrzymał wiele wyróżnień.
Po kapitulacji pułku, która nastąpiła 21 września 1939 r., trafił do niewoli. Od października przebywał w Oflagu XI B w Brunszwiku w Dolnej Saksonii, a od czerwca 1940 r. w Oflagu II C w Woldenbergu (obecnie Dobiegniew w woj. Lubuskim). Od początku podejmował próby ucieczki z obozu. Dwie próby nie powiodły się, ale trzecia, podjęta 8 maja 1942 r. zakończyła się sukcesem.
Po dotarciu do Warszawy, co nie było sprawą łatwą, nawiązał kontakt z konspiracją i po przejściu okresu kwarantanny, w dniu 1czerwca 1942 r. został zaprzysiężony jako żołnierz Armii Krajowej (ps. Jarosław). Początkowo został przydzielony do zadań związanych z nawiązywaniem kontaktów, tworzył punkty przerzutowe. Świetne wywiązywanie się ze stawianych zadań spowodowało o przeniesieniu go do elitarnej komórki o nazwie „ОSA” (Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych) podlegającej Komendantowi Głównemu AK. Celem tej komórki była likwidacja wysokich funkcjonariuszy hitlerowskiego terroru na ziemiach polskich.
W grudniu 1942 r., Bernard Drzyzga został dowódcą komórki bojowej „Zagra - Lin”, złożonej z żołnierzy biegle posługujących się językiem niemieckim, a przeznaczonej do działań dywersyjnych poza Generalna Gubernią, głównie na terenach III Rzeszy. „Zagra Lin” pod dowództwem por. Drzyzgi przeprowadził szereg akcji bojowych, zadających poważne ciosy okupantowi. Najsłynniejsze z nich to zamach dokonany na stację kolejki Fridrichstrasse w Berlinie 24 lutego 1943 r., zamach na dworcu głównym w Berlinie – 10 kwietnia 1943 r. i zamach na dworcu głównym we Wrocławiu – 23 kwietnia 1943 r. , które wywołały panikę w Berlinie. Pomimo, wyznaczonej nagrody pieniężnej w wysokości 20 tys. marek za każdego schwytanego dywersanta, sprawców nigdy nie ujęto.
Komórka „Zagra – Lin” działała do 5 czerwca 1943 roku, kiedy to doszło licznych aresztowań jego zespołu. Bernard Drzyzga szczęśliwym zbiegiem okoliczności uniknął aresztowania. W czerwcu 1943 r. został przeniesiony do Okręgu Łódzkiego AK jako oficer Kedywu. Odtąd używał nowych pseudonimu Kazimierz 60. W okręgu łódzkim zajmował się szkoleniem grup dywersyjnych i partyzanckich.
Po przejściu frontu, ukrywał się przed NKWD, a na wiosnę 1945 r. został wysłany z misją na Zachód. Dotarł do Polskiej Misji Wojskowej przy Sztabie głównodowodzącego wojsk alianckich w zachodniej Europie, gen. Eisenhowera, któremu złożył obszerny raport na temat sytuacji na ziemiach polskich i skali represji stosowanych przez stalinowskie służby specjalne wobec żołnierzy polskiego podziemia.
Następnie został przeniesiony do 2 Korpusu Polskiego dowodzonego przez gen. Władysława Andersa i otrzymał przydział do dowództwa 2 Brygady 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Na rozkaz dowódcy Korpusu, generała Władysława Andersa, wygłosił szereg odczytów na temat sytuacji w Polsce.
W czerwcu 1946 roku został wysłany do Wielkiej Brytanii, gdzie organizował obozy, szkoły i szpital dla żołnierzy dywizji. Po rozformowaniu 2 Korpusu znalazł się w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia jako kwatermistrz i oficer zaopatrzenia. 19 lutego 1949 roku został zdemobilizowany.
Początkowo mieszkał w Londynie, później w Brighton. Pracował jako nauczyciel języka niemieckiego, kartograf, przedsiębiorca, kierownik biura kreślarskiego (bywał też bezrobotny). Kierował także Polską Szkołą Sobotnią w Brighton i organizował szkołę języka polskiego dla angielskich żon Polaków. W 1970 roku przeszedł na emeryturę i zajął się pisaniem. Zmarł nagle, 20 kwietnia 1994 roku, w Shoreham- by- Sea Brighton i tam został pochowany.
W niepodległej Rzeczpospolitej, płk Bernard Drzyzga w 1993 r. otrzymał tytuły Honorowego Obywatela Tarnowskich Gór i Dobiegniewa, a w 1995 r., na budynku dworca głównego we Wrocławiu odsłonięto tablicę upamiętniającą akcję Oddziału „Zagra – Lin”.
Płk Bernard Drzyzga był odznaczony wieloma odznaczeniami, w tym Krzyżem Virtuti Militari 5 klasy i trzykrotnie Krzyżem Walecznych.
Krzysztof Tomaszewski
[1][1] Sprawa stopnia wojskowego budzi pewne kontrowersje, które znajdują wyraz w różnych publikacjach. Analiza materiałów źródłowych, których dokonałem w ostatnim czasie, nie pozostawia wątpliwości, że Bernard Drzyzga jest pułkownikiem Wojska Polskiego. Rozstrzygający tę kwestię jest akt mianowania ppłk Bernarda Drzyzgi na stopień Pułkownika wydany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie z dnia
10 listopada 1990 r., a podpisany przez Ministra Spraw Wojskowych gen. bryg. Jerzego Przemysława Morawicza. Dlatego też na tablicy pamiątkowej widnieje stopień pułkownika.
