30 września 2018 r. delegacja Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej uczestniczyła w uroczystości upamiętniającej żołnierzy Armii Krajowej poległych w bitwie pod Jaktorowem we wrześniu 1944 r.
Uroczystość odbyła się na cmentarzu wojennym w Budach Zosinych k. Jaktorowa (Powiat Grodziski, Woj. Mazowieckie).
Delegację Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej stanowili: mjr w st. spocz. Janusz Zajączkowski – prezes Okręgu Mazowieckiego i członek ZG oraz Teresa Stroińska – Macińska - wiceprezes Okręgu Mazowieckiego i członek ZG.
W uroczystości wzięli udział przede wszystkim weterani tamtych wydarzeń, ale także przedstawiciele władz Światowego Związku Żołnierzy AK – kapitan Janusz Orsik, Antonina Komorowska i porucznik Piotr Kosowicz, prezes zarządu Środowiska "Grupy Kampinos" AK Marcin Biegas, przedstawiciele władz samorządowych: wicemarszałek województwa mazowieckiego Wiesław Raboszuk, starosta grodziski Marek Wierzbicki, wójt Jaktorowa Maciej Śliwerski, burmistrz Grodziska Mazowieckiego Grzegorz Benedykciński, wójt Żabiej Woli Halina Wawruch oraz wójt Baranowa Andrzej Kolek.
Polową mszę świętą koncelebrował m.in. ks. dr Andrzej Luter. Nabożeństwo uświetnili swoim występem Wiesław Bednarek, orkiestra OSP z Międzyborowa oraz chór z Zespołu Szkół Publicznych w Międzyborowie i Jaktorowie. Wspaniała oprawa muzyczna podkreśliła atmosferę, która skłaniała do zadumy i refleksji.
Po nabożeństwie odbyły się przemówienia okolicznościowe, apel poległych, złożono kwiaty, wieńce i znicze pod pomnikiem.
Duże wrażenie na zebranych zrobiła inscenizacja fragmentu bitwy z 1944 r. Tym razem zgromadzeni patrzyli, jak w wyniku starcia polsko-niemieckiego doszło do podpalenia budynku. Przez chwilę ogniem zajęła się nawet stojąca nieopodal brzoza. Nad bezpieczeństwem cały czas czuwali strażacy.
Dużą atrakcją dla młodszego, a zwłaszcza najmłodszego pokolenia, była możliwość wejścia do czołgu albo na czołg, z czego ochoczo korzystano. Na chętnych czekała gorąca grochówka, dzięki niej można było również nabrać sił przed wspólnym śpiewaniem. „Warszawo ma”, „Dziś do Ciebie przyjść nie mogę”, „Rozszumiały się wierzby płaczące” to tylko niektóre z utworów, które głośno rozbrzmiewały nieopodal cmentarza wojenny w Budach Zosinych.
XXX
29 września 1944 r. w okolicach Jaktorowa rozegrała się ostatnia bitwa Grupy Armii Krajowej „Kampinos”. Partyzanci tego zgrupowania walczyli z Niemcami na terenie Puszczy Kampinoskiej podczas powstania warszawskiego. Wiązali duże siły wroga odciążając tym samym powstańców. Wyruszyli nawet na odsiecz stolicy biorąc udział w natarciach na Dworzec Gdański oraz w obronie Żoliborza.
Pod koniec września, gdy powstania chyliło się ku upadkowi, partyzanci podjęli próbę przejścia w Góry Świętokrzyskie. Ewakuacja był wynikiem obława niemieckiej. Zacieśniła się pod Jaktorowem. Żołnierze AK osiągnęli granicę linii kolejowej w Żyrardowie. W Jaktorowie dowódca zgrupowania mjr Alfons Kotowski ps. „Okoń” podjął tragiczną w skutkach decyzję o postoju, co spowodowało, że Niemcy zdążyli sprowadzić pociąg pancerny i wzmocnić obronę. Zawiązała się bitwa. 73 lata temu w Budach Zosinych w obronie ojczyzny zginęło 170 powstańców, a 200 trafiło do niewoli.
Na cmentarzu wojennym w Budach Zosinych spoczywa 132 żołnierzy AK, którzy polegli w walkach o wolną Polskę.
(k)
