27 września 2017 r. delegacja Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej uczestniczyła w obchodach 78 rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego.
Delegację ZOR RP stanowili: Marcin Łada –wiceprezes Zarządu Głównego i chor.w st. spocz. Stefan Wyszyński.
Obchody rozpoczęły się mszą świętą, a zakończyły złożeniem kwiatów przed pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego. W trakcie uroczystości, złożono także wieńce przed pomnikiem generała Stefana „Grota” Roweckiego.
W obchodach udział wzięli m.in.: wicemarszałkowie Sejmu RP: Joachim Brudziński i Małgorzata Kidawa - Błońska, wiceminister Obrony Narodowej Michał Dworczyk, szef Urzędu Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk. Obecny był także, prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej mjr w st. spocz. prof. Leszek Żukowski (ojciec chrzestny sztandaru ZG ZOR RP). W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele WP z dowódcą Garnizonu Warszawa gen. bryg. Robertem Głąbem, a także harcerze m.in. z 18 Warszawskiej D.H. „Przestrzeń” im. Cecylii Rozwadowskiej.
Zabierając głos wicemarszałek Sejmu Joachim Brudziński podkreślił, że Polskie Państwo Podziemne było fenomenem w Europie, nie tylko z racji heroizmu Polaków, ale także doskonałej samoorganizacji.
Prof. Leszek Żukowski podczas uroczystości przypomniał, że: data 27 września, jako dzień Polskiego Państwa Podziemnego została ustanowiona przez Sejm RP. Współcześni mogą zapytać, dlaczego ta data jest tak ważna? Zdaniem prof. Żukowskiego jest to data kapitulacji Warszawy w wojnie obronnej 1939 r. i jednocześnie data utworzenia Służby Zwycięstwu Polski. Wobec faktu, że gen. dyw. Juliusz Rómmel dowódca obszaru operacyjnego Warszawa, w przypadku podpisania aktu kapitulacyjnego będzie musiał oddać się do niewoli, dzień wcześniej 26 września 1939 r. gen. bryg. Michał Karaszewicz-Tokarzewski zwrócił się doń z propozycją przekazania mu dowodzenia, do zachowania ciągłości władzy. Jednocześnie zameldował gen. Rómmlowi gotowość zorganizowania walki konspiracyjnej przeciw okupantowi. 27 września propozycja ta została przyjęta. W tym samym czasie z Rumunii kurier Naczelnego Wodza marszałka Edwarda Rydza Śmigłego, major Galiant przywiózł sugestię zorganizowania dywersji w kraju. Jak widać dwóch wysokiej rangi oficerów, w chwili nieuniknionej klęski w kampanii wrześniowej szukało sposobu kontynuowania walki w konspiracji, aby umożliwić przetrwanie państwa. Jednakże ojcem koncepcji Polskiego Państwa Podziemnego jest, co należy podkreślić, gen. Michał Tokarzewski. Genialnym jego działaniem było powołanie, jako zaplecze powstającej organizacji wojskowej Służby Zwycięstwu Polski- Głównej Rady Politycznej złożonej z działaczy 4 partii, które były opozycyjne przed wojną. Były to: Stronnictwo Demokratyczne, Stronnictwo Ludowe, Stronnictwo Narodowe i Polska Partia Socjalistyczna. Moim zdaniem fenomenem godnym naśladowania jest zgodna współpraca tych 4 partii przez cały okres okupacji niemieckiej- powiedział prof.
XXX
Polskie Państwo Podziemne, działało w latach 1939-1945 na terenach okupowanych przez Niemców i Sowietów. Jego początkiem było utworzenie 27 września 1939 r. Służby Zwycięstwu Polski, przekształconej w Związek Walki Zbrojnej, a następnie w AK. Polskie Państwo Podziemne kierowane było przez władze RP na uchodźstwie: prezydenta, rząd, Naczelnego Wodza oraz ich krajowe przedstawicielstwa.
Jednym z największych osiągnięć Polskiego Państwa Podziemnego było zorganizowanie tajnego nauczania. Np. w roku szkolnym 1943/1944 na terenie Generalnego Gubernatorstwa tajnym nauczaniem na poziomie szkoły średniej objętych było 83,8 tys. uczniów. Największym ośrodkiem tajnego nauczania akademickiego była Warszawa, gdzie na kompletach kształciło się 4,5 tys. studentów. Tajne nauczanie akademickie odbywało się też m.in. w Krakowie, Wilnie, Lwowie, Częstochowie i Kielcach. Dyplomy tajnych studiów uzyskało 6,5 tys. osób.
W ramach struktur Podziemnego Państwa podejmowano działania wybiegające poza czas wojny, prowadząc m.in. studia dotyczące rozwoju i rozbudowy Polski po odzyskaniu niepodległości.
Polskie Państwo Podziemne miało własne siły zbrojne. Na czele utworzonej 27 września 1939 r. Służby Zwycięstwu Polski stanął gen. Michał Karaszewicz-Tokarzewski. SZP została przekształcona najpierw w 1940 r. w Związek Walki Zbrojnej, a następnie rozkazem Naczelnego Wodza z 14 lutego 1942 r. w Armię Krajową, w skład której weszło ok. 200 organizacji wojskowych, zarówno spod okupacji niemieckiej jak i sowieckiej.
Polskie Państwo Podziemne było bytem realnym, mimo okupacji trwało jako niepodległa Rzeczpospolita. Udowodniło, że polskie umiłowanie wolności jest siłą, która daje moc do odzyskania wolności.
M. Ł.
