20 sierpnia 2017 r., na zaproszenie wójta Gminy Czosnów – Antoniego Krężlewicza, delegacja Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej na Cmentarzu Wojennym w Wierszach uczestniczyła w uroczystości 73 rocznicy walk Grupy Kampinos Armii Krajowej podczas Powstania Warszawskiego.
Delegację ZOR RP stanowili: Marcin Łada – wiceprezes ZG, kpt. w st. spocz. Janusz Zajączkowski – prezes Okręgu Mazowieckiego i członek ZG oraz mat w st. spocz. Stanisław Sekuła.
Wśród zaproszonych gości byli m.in.: Ryszard Dorf - Sekretarz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Jerzy Orsik – Prezes Okręgu Warszawa Powiat ŚZŻAK, płk Ryszard Najczuk z Ministerstwa Obrony Narodowej, płk. Andrzej Jośko – Dowództwo Wojsk Lądowych, Piotr Oleńczak – kierownik Oddziału Współpracy Instytucjonalnej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego, Magdalena Biernacka -Starosta Powiatu Nowodworskiego, Katarzyna Kręźlewicz - Przewodnicząca Rady Powiatu Nowodworskiego, Tomasz Dąbrowski - Burmistrz Gminy Łomianki. Obecny był także Marcin Biegas - prezes Fundacji Niepodległej Rzeczpospolitej Kampinoskiej. Słowa powitania do zebranych skierował Piotr Rutkowski – zastępca wójta Gminy Czosnów.
Mszę św. odprawił ks. prof. Józef Mandziuk. Wygłosił on również kazanie, które łączyło przeszłe tragiczne, ale jakże bohaterskie wydarzenia, z czasami nam współczesnymi.
Podczas uroczystości głos zabrał Wiceprezes Koła Środowiska Zgrupowania SN i rodzin AK- Piotr Kosowicz syn Pawła Kosowicza ps. "Orzechowski".
-Trzon Grupy „Kampinos” AK stanowili Żołnierze kresowi Zgrupowania Stołpecko -Nalibockiego pod dowództwem por. Adolfa Pilcha ps. „Góra”, „Dolina” oraz dowódcy Zgrupowania Kawalerii chor. Zdzisława Nurkiweicza ps. „Noc”. Na cmentarzu w Wierszach spoczywają żołnierze i ułani tego zgrupowania. Dziś oddajemy im hołd. W czerwcu br. podpisana została umowa pomiędzy ŚZŻAK a muzeum AK w Krakowie. Jeden z obszarów współpracy dotyczy oddziałów kresowych AK, udokumentowaniu ich roli w Powstaniu Warszawskim i innych dokonań. Współpraca dotyczy m.in. stworzenia bazy żołnierzy Armii Krajowej, w tym również bazy internetowej. Do opracowania jest ok. 400 tys. życiorysów.
Apeluję do państwa- mówił Piotr Kosowicz, aby każdy, kto ma informację o członkach podziemnej armii włączył się do współpracy przy tym projekcie. Będzie to swojego rodzaju wirtualny pomnik poświęcony Armii Krajowej, który razem zbudujemy. Powstała już odpowiednia aplikacja internetowa umożliwiająca wprowadzanie i wyświetlanie danych. Jej autorem jest Stefan Niedźwieński syn żołnierza zgrupowania. Zachęcamy do przesyłania biogramów i wszystkich materiałów związanych z daną osobą, zdjęć, skanów dokumentów pod adres e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Baza docelowa danych zaistnieje na stronie internetowej Muzeum AK, dostępna będzie na stronie: www.armiakrajowa.eu.
Związek Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej popiera powyższe działania. Stworzenie bazy danych żołnierzy walczących o wolność Polski jest godnym podziękowaniem i hołdem dla naszych bohaterów. Apelujemy zatem o pomoc w tej sprawie.
Warto wiedzieć, że w okresie od 3 czerwca 1943 r., a zatem od chwili sformowania Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego do 17 stycznia 1945 r. (do jego rozformowania), w ciągu 588 dni, Zgrupowanie stoczyło 235 walk, w tym 200 zwycięskich. Na jego szlaku bojowym, liczącym ok. 700 km pozostało 720 brzozowych krzyży upamiętniających poległych członków Zgrupowania. Cześć ich Pamięci.
Równie ważny był głos przedstawiciela tych, którzy walczyli, przeżyli i dziś mogą dać świadectwo tego, że wolność to nie przywilej, ale obowiązek. Nie jest ona dana raz na zawsze, ale trzeba o nią walczyć, a niekiedy oddać za nią własne życie. Major Jerzy Koszada przypomniał zebranym chwałę i grozę krwawych dni 1944 r. Słowa pełne nadziei w przetrwanie etosu Niepodległej Rzeczpospolitej Kampinoskiej skierował do uczestników uroczystości Maciej Downar - Zapolski – Prezes Zarządu Koła Środowiska Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego i Rodzin AK ŚZŻAK, a prywatnie syn słynnego dowódcy 27. Pułku Ułanów Zdzisława Nurkiewicza ps. Nieczaj. Prezes Downar wspomniał żołnierzy, którzy w 1942 r. na polskich Kresach Wschodnich, w otoczeniu Puszczy Nalibockiej, tworzyli oddział partyzancki pod dowództwem por. Adolfa Pilcha ps. "Góra". Gdy żołnierze ci doszli do Dziekanowa Polskiego byli już grupą Stołpecko - Nalibocką. Trafili pod komendę kpt. Józefa Krzyczkowskiego, który dla zmylenia wywiadu niemieckiego nazwał ten oddział pułkiem "Palmiry Młociny". Oddział rozbudowany został do 1400 osób, w tym 600 ułanów. Wyobraźmy sobie jaką trudość stanowiło wówczas, w realiach wojny, wykarmienie tylu żołnierzy i koni. Nieodzowna okazała sie pomoc ludności cywilnej z okolicznych wiosek i otoczenia Puszczy Kampinoskiej. Mimo początkowych protestów dowództwa AK na tych terenach, kpt. Krzyczkowski objął nad nimi komendę tworzac wsspólonie z oddziałami, które były w okolicach Wierszy przed 1944 rokiem, Grupę "Kampinos".
Podczas uroczystości odczytano również listy okolicznościowe wystosowane do uczestników uroczystości przez Marszałka Województwa Mazowieckiego – Adama Struzika oraz Jana Józefa Kasprzyka - p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Apel poległych z przywołaniem nazwisk bohaterów walk partyzanckich i poległych na polu chwały i salwa honorowa nadały uroczystości podniosły charakter. Asystę wojskową zapewnił 32 Wieliszewski dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej.
Na zakończenie uroczystości złożono wieńce i kwiaty przy Pomniku Niepodległej Rzeczpospolitej Kampinoskiej.
(k)
Foto: Karolina Gwarek i Marcin Łada
