24 kwietnia 2016 r., po 65 latach od śmierci, odbył się pogrzeb jednego z legendarnych Żołnierzy Wyklętych - dowódcy 5 Wileńskiej Brygady AK płk. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki". Wzięli w nich również udział członkowie Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej.
Związek Oficerów Rezerwy RP reprezentowali członkowie Koła ZOR RP ze Stalowej Woli.
W pogrzebie, który ma charakter państwowy, udział wzięli m.in. prezydent Andrzej Duda oraz szef MON Antoni Macierewicz.
Uroczystości od mszy w stołecznym kościele św. Karola Boromeusza. Na początku nabożeństwa odczytana została decyzja ministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza, który mianował pośmiertnie Zygmunta Szendzielarza na stopień pułkownika.
Śp. płk Zygmunt Szendzielarz spoczął w grobie rodzinnym na Powązkach Wojskowych, obok zmarłej w 2012 r. córki Barbary. "Łupaszkę" żegnały tłumy.
W przemówieniu prezydent Andrzej Duda podkreślił, jak ważne jest to, by „przywrócić godność Polsce i jej bohaterom".
.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Major Zygmunt Szendzielarz jest uznawany za jednego z najwybitniejszych dowódców polskiej partyzantki. Od 1940 r. współtworzył konspiracyjne struktury pułkowe, tj. grupę kpt. Giedrojcia. Po rozbiciu w sierpniu 1943 r. przez sowiecką brygadę Fiodora Markowa oddziału partyzanckiego AK ppor. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”, Szendzielarz odtworzył tę jednostkę, występującą odtąd pod nazwą V Brygady Wileńskiej AK lub Brygady Śmierci. Za zgodą komendy okręgu V Wileńska Brygada AK nie wzięła udziału w operacji wileńskiej 1944 r. Podzielona na małe grupy przedostała się na zachód celem ponownego połączenia w Puszczy Augustowskiej. W sierpniu 1944 r. żołnierze, którym udało się przedostać (20-40 osób) zebrali się ponownie pod dowództwem Szendzielarza i podporządkowali białostockiej Komendzie Okręgu AK. Odtworzona w kwietniu 1945 r. na Białostocczyźnie V Brygada – w sierpniu 1945 r. liczyła 250 żołnierzy. Przeprowadziła kilkadziesiąt udanych akcji przeciw NKWD, UBP, MO i KBW. Zgodnie z rozkazami dowództwa Delegatury Sił Zbrojnych we wrześniu 1945 brygada została zdemobilizowana.
Zygmunt Szendzielarz odtworzył ją ponownie w kwietniu 1946 r. na obszarze północnej Polski (działając w ramach eksterytorialnego Okręgu Wileńskiego AK). Jesienią 1946 r. wraz z grupą ppor. Henryka Wieliczki „Lufy” powrócił na teren woj. białostockiego, dołączając do VI Wileńskiej Brygady AK dowodzonej przez por. Lucjana Minkiewicza „Wiktora”, a następnie ppor. Władysława Łukasiuka „Młota”. Od wiosny 1947 r. ukrywał się. Aresztowany 30 czerwca 1948 r. w Osielcu na Podhalu przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Po długotrwałym śledztwie 2 listopada 1950 r. skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na karę śmierci. "Łupaszka" został zamordowany strzałem w tył głowy 8 lutego 1951 roku w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Pochowano go w nieznanym miejscu.
Wiosną 2013 roku szczątki „Łupaszki” odnalazł na Łączce na warszawskich Powązkach Wojskowych zespół badaczy IPN pod kierownictwem prof. Krzysztofa Szwagrzyka. Ich identyfikacji dokonali specjaliści ze szczecińskiego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w ramach Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów. Ustalenie tożsamości doczesnych szczątków było możliwe dzięki badaniom DNA.
Świadectwo potwierdzające identyfikację Zygmunta Szendzielarza odebrała sanitariuszka w jego oddziale – Lidia Lwow-Eberle 22 sierpnia 2013 r.
(k)
