12 stycznia 2025 r., w Rykach (Woj. Lubelskie, miały miejsce uroczystości 78. rocznicy „Pokazowego Procesu Komunistycznego”, w których uczestniczył Roman Padel – prezes Koła Ułęż Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej wraz z sympatykiem Związku Kamilem Ciesielskim.
Uroczystości rozpoczęły się Mszą Św. w kościele Najświętszego Zbawiciela w Rykach odprawioną przez Ks. Stanisława Chodźkę w intencji skazanych i zamordowanych żołnierzy AK i WiN.
Po mszy św. wszyscy udali się na miejsce kaźni, gdzie dzisiaj stoi metalowy krzyż oraz kamień z tablicą upamiętniającą. Tutaj przedstawiono rys historyczny tego procesu, po czym złożono kwiaty i zapalono znicze.
Organizatorami uroczystości byli: Koło Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej im. Majora Mariana Bernaciaka "Orlika" w Rykach, Dziekan Rycki ks. kan. Stanisław Chodźko, Starosta Rycki Dariusz Szczygielski, Burmistrz Ryk Jarosław Żaczek oraz Miejsko-Gminne Centrum Kultury w Rykach.
Pokazowy Proces Komunistyczny, czyli sesja wyjazdowa Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie, odbył się 15 stycznia 1947 roku w Rykach. Wydano wówczas wyrok skazujący dla dziewięciu partyzantów z cywilno-wojskowej organizacji konspiracyjnej „Wolność i Niezawisłość". Czterech z nich zamordowano strzałem w tył głowy. Zwłoki zakopano w bagnie i przysypano cienką warstwą ziemi i lodu. Ofiarom odmówiono pochówku. Rodziny dostały zgodę na zabranie ciał dopiero po wielu staraniach i pod wpływem ogromnego oburzenia społeczeństwa w lipcu 1947 r.
Tekst: Janusz Rzepka
Foto: Katolickie Radio Polesie i Kamil Ciesielski
