19 października 2024 r., członkowie Okręgu Lubelskiego Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej, uczestniczyli w obchodach upamiętniających sierż. Józefa Franczaka ps. „Laluś” – ostatniego żołnierza niezłomnego.
Związek reprezentowali: kpt. rez. Janusz Rzepka – wiceprezes Okręgu Lubelskiego ZOR RP oraz Wojciech Szynkora – członek zarządu Okręgu.
Tradycyjnie, jak co roku, w trzecią sobotę października, odbył się Marsz Szlakiem sierż. Józefa Franczaka. Organizowane od 10 lat wydarzenie poświęcone jest także pamięci innych żołnierzy podziemia antykomunistycznego. Uczestnicy przeszli trasą wiodącą przez miejsca i tereny związane z tym żołnierzem wyklętym a znajdujące się na terenie powiatu świdnickiego (Woj. lubelskie).
Całość rozpoczęła msza święta odprawiona rano w parafii NMP Matki Kościoła w Świdniku. Podczas przemarszu zgromadzeni zatrzymali się oraz złożyli wieńce i zapalili znicze przed: popiersiem Józefa Franczaka przy rondzie im. Żołnierzy Wyklętych w Świdniku, pomnikiem zamordowanych podczas II wojny światowej w Lesie Krępieckim, krzyżu w Majdanie Kozic Górnych, a także pomniku upamiętniającym Lalusia oraz jego grobie w Piaskach.
Sierż. Józef Franczak był ostatnim Żołnierzem Wyklętym. To on najdłużej walczył z bronią w ręku. Po zakończeniu II wojny światowej przez osiemnaście lat ukrywał się w rodzinnych stronach na terenie powiatu świdnickiego. Zginął 21 listopada 1963 r., kiedy to połączone siły Służby Bezpieczeństwa i Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej urządziły na niego skuteczną zasadzkę. Został zastrzelony, a pozbawione głowy zwłoki wrzucono do zbiorowej mogiły na cmentarzu przy ulicy Unickiej
w Lublinie.
W 1983 roku szczątki Józefa Franczaka zostały ekshumowane i przeniesione na cmentarz w Piaskach. Czaszka „Lalka” została zidentyfikowana dopiero pod koniec stycznia 2020 roku.
J.R.
