15 grudnia 2023 r., na Zamku Królewskim w Warszawie, pod patronatem honorowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy, odbyła się gala nagrody IPN „Semper Fidelis”. W gali wręczenia nagrody, Związek Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej, reprezentował Marcin Łada – wiceprezes Zarządu Głównego.
W uroczystości udział wzięli m.in.: Ambasador Węgier Orsolya Zsuzsanna Kovács, przedstawiciele środowisk kombatanckich, przedstawiciele świata nauki, kultury, duchowieństwo i przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej z prezesem dr Karolem Nawrockim i wiceprezesami: dr. hab. Krzysztofem Szwagrzykiem i dr. Mateuszem Szpytmą.
– Pamięć o Kresach Wschodnich buduje naszą dzisiejszą tożsamość i naszą narodową wspólnotę – powiedział dr Karol Nawrocki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, podczas gali wręczenia nagród „Semper Fidelis”, przyznawanych za prowadzenie działalności na rzecz upamiętniania dziedzictwa Kresów Wschodnich.
Laureatami V edycji nagrody zostali:
- Lubelska Wojewódzka Komenda Ochotniczych Hufców Pracy (LWK OHP)
- Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich
- Kresowe Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze im. Orląt Lwowskich (KTTK)
- Tomasz Kuba Kozłowski
- Stanisław Szarzyński
- Wojciech Drelicharz – wyróżnienie
Podczas wręczenia nagród prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki podkreślił: Nie ma tożsamości bez pamięci, nie ma wspólnoty bez tożsamości, nie ma narodu bez wspólnoty. Tym samym pamięć o Kresach Wschodnich jest wspólnym obowiązkiem budowania – dzisiaj w XXI wieku – naszej narodowej wspólnoty, naszego ducha. Wielowiekowa tradycja I Rzeczypospolitej wyposażyła nasz naród w szereg cech, emocji, wrażliwość na dziedzictwo kulturowe, religię, krajobraz, historie, które są wciąż częścią polskiego narodu. Czasy zaborów poszerzyły tę perspektywę o ludzi z Kresów, którzy walczyli w czynie insurekcyjnym o polską niepodległość. Budowali polską literaturę, a pod koniec XIX wieku – publicystów, polityków, którzy wciąż myśleli o tej samej wolnej, niepodległej Rzeczpospolitej. To marzenie spełniło się w roku 1918 i II Rzeczpospolita była krajem z województwami południowymi i wschodnimi, była wolna i niepodległa.
Przypomniał, że rok 1939 doświadczył naród polski misterium głębokiego cierpienia i śmierci z rąk przedstawicieli dwóch systemów totalitarnych – niemieckiego narodowego socjalizmu i sowieckiego komunizmu. Podczas II wojny światowej ludzie mieszkający na Kresach doświadczyli jeszcze jednej strasznej i przerażającej zbrodni. Tym bardziej bolesnej, że zadanej z rąk sąsiadów – ukraińskich nacjonalistów. To zbrodnia, która zobowiązuje do dnia dzisiejszego. Zobowiązuje Instytut Pamięci Narodowej, ale też wszystkich państwa, do tego, by w końcu ekshumować i pochować ofiary ludobójstwa wołyńskiego– zaznaczył dr Karol Nawrocki.
Semper Fidelis od 2019 roku
W 2019 roku Instytut Pamięci Narodowej po raz pierwszy przyznał Nagrodę „Semper Fidelis”. Wyróżnienie to otrzymują osoby, instytucje i organizacje społeczne za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu dziedzictwa Kresów Wschodnich na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza jej granicami. Na Kresach pozostały relikwie dawnej Rzeczypospolitej – to źródło naszej tożsamości, tradycji, kultury. Wszyscy, którzy poświęcają się ratowaniu tych pamiątek, przywracaniu i utrwalaniu pamięci o historii tych ziem, zasługują na szczególne uznanie i wdzięczność obecnych i przyszłych pokoleń Polaków.
Laureatów wyłania Kapituła Nagrody, której przewodniczącym jest Prezes IPN. Nagroda ma charakter honorowy. Jedna z przyznawanych nagród może zostać nadana pośmiertnie. W czasie uroczystości wręczenia nagród laureat otrzymuje pamiątkową statuetkę oraz dyplom.
Wśród nagrodzonych znajdują się działacze społeczni, badacze i ludzie kultury zabiegający o ocalenie pomników polskiej kultury, które w wyniku rozbiorów i II wojny światowej znalazły się poza granicami Rzeczypospolitej. Honorujemy organizacje i osoby pielęgnujące oraz promujące historię i kulturę Kresów w kraju, jak i te działające na rzecz Polaków wciąż mieszkających na Wschodzie.
M.Ł.
Źródło: IPN i obsługa własna.
Foto: Bożena Ratter
