17 września 2023 r., w Lublinie, z udziałem członków Koła nr 1 Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej w Lublinie oraz Związku Piłsudczyków Oddział Lublin, odbyły się uroczystości w 84. rocznicę agresji sowietów na Polskę.
W uroczystościach tych Związek Piłsudczyków Oddział Lublin i Lubelskie Koło nr 1 Związku Oficerów Rezerwy RP reprezentowali: mł. chor. rez. Tomasz Dyzma (Prezes Koła i ZP), kpt. w st. spocz. Andrzej Bis, Adam Szczerbatko oraz Zbigniew Czapliński i Marek Węgiełek.
Rocznicowe uroczystości rozpoczęły się o godz. 11:00 mszą świętą odprawioną w kościele Pobrygidkowskim przy ulicy Gabriela Narutowicza. Następnie uczestnicy uroczystości przeszli na plac Litewski, gdzie o godzinie 12:15 odbyła się druga część uroczystości z ceremoniałem wojskowym.
Przedstawiciele władz państwowych, samorządowych oraz stowarzyszeń i organizacji patriotycznych wysłuchali uroczystego Apelu Pamięci odczytanego przed Pomnikiem Nieznanego Żołnierza. W obchodach tej tragicznej rocznicy uczestniczyła Kompania Honorowa Wojska Polskiego wystawiona przez 19. Brygadę Zmechanizowaną w Lublinie i Orkiestra Wojskowa z Lublina.
Po uroczystym Apelu Pamięci i salwie honorowej nastąpiła ceremonia składania wiązanek i wieńców oraz zapalenia zniczy pod pomnikiem Nieznanego Żołnierza. Wieńce złożyli między innymi: Wojewoda Lubelski Lech Sprawka, Wicemarszałek Województwa Lubelskiego Zbigniew Wojciechowski, Komendant Garnizonu Lublin płk Mirosław Wybraniec, Szef Wojskowego Centrum Rekrutacji w Lublinie płk Jerzy Flis, Dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział Lublin dr Robert Derewenda, Lubelska Kurator Oświaty Teresa Misiuk, przedstawiciele służb mundurowych, członkowie stowarzyszeń kresowych, Lubelskiej Rodziny Katyńskiej, kombatanci m. in. ze Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Związku Sybiraków, Związku Inwalidów Wojennych, Związku Harcerstwa Polskiego oraz wspólna delegacja Związku Piłsudczyków Oddział Lublin i Lubelskiego Koła Nr 1 Związku Oficerów Rezerwy RP.
Po złożeniu kwiatów, na placu Litewskim, odegrana została pieśń „Śpij Kolego”. Po zakończeniu uroczystości na placu Litewskim zgromadzeni przeszli pod pomnik Matki Sybiraczki, gdzie został odśpiewany Hymn Sybiraków. Przed pomnikiem złożono wiązanki i wieńce, zapalono znicze. Na zakończenie uroczystości odegrano melodię Cisza.
Obchody rocznicy agresji Rosji sowieckiej na Polskę połączone były z obchodami Dnia Sybiraka, który od 2013 ma status święta państwowego. Pierwsza masowa deportacja z Kresów Wschodnich miała miejsce 10 lutego 1940 r. Objęła około 220 tys. Polaków. Kolejne fale zsyłek miały miejsce w kwietniu i czerwcu 1940 roku oraz czerwcu 1941 r. Według wywiadu AK było to ok. 1 mln 700 tys.
Tomasz Dyzma
Foto: Andrzej Bis
