7 grudnia 2022 r., na zaproszenie dr. Jana Tarczyńskiego, płk rez. Alfred Kabata – prezes ZG oraz Marcin Łada – wiceprezes ZG Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej uczestniczyli Centralnej Bibliotece Wojskowej w obchodach upamiętnienia 155. rocznicy urodzin Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Przybyłych gości i młodzież z klas kilku warszawskich szkół powitał zastępca dyrektora Maksymilian Sokół – Potocki. W swoim wystąpieniu przedstawił postać Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Podczas spotkania Medalem im. Jadwigi Dunin Borkowskiej - Maleszewskiej pierwszej przewodniczącej Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna” w Łodzi odznaczony został zastępca dyrektora Maksymilian Sokół – Potocki. Medal wręczył Prezes stowarzyszenia Jarosław Olbrychowski.
Następnie zgromadzeni obejrzeli film dokumentalny „Warszawskie adresy Marszałka 1918-1935”. Był to dokument historyczny fabularyzowany, poświęcony osobistym aspektom z życia Marszałka Józefa Piłsudskiego, przedstawiający miejsca, z którymi był związany. W filmie wypowiadali się historycy wojskowości, którzy publikują i zajmują się życiem Marszałka od wielu lat. Do inscenizacji wykorzystano ostatnią limuzynę Marszałka - Cadillaca 355D.
XXX
Po 1918 roku Józef Piłsudski najczęściej mieszkał w Warszawie, którą w 1920 roku z najwyższym wysiłkiem ocalił od bolszewickiego jarzma. Marszałek lubił Warszawę, interesował się jej życiem i nigdy nie dopuszczał myśli aby stolicą odrodzonej Polski było inne miasto.
Poniżej 10 adresów warszawskich szczególnie związanych z osobą Marszałka Józefa Piłsudskiego.
- Ulica Skazańców 25
X Pawilon warszawskiej Cytadeli, gdzie w celi nr 39 (obecnie ma nr 25) Józef Piłsudski był więziony od 18 kwietnia do 15 grudnia 1900 roku.
2. Ulica Służewska 5
W nieistniejącej kamienicy (obecnie skwer przed budynkiem przy ul. Koszykowej 3), w lokalu Wacława i Marii Wędrowskich, Józef Piłsudski mieszkał od 1 stycznia do 22 lipca 1917 roku i tam został aresztowany przez Niemców.
3. Ulica Stanisława Moniuszki 2
W zachowanej kamienicy, w mieszkaniu na II piętrze mieściła się od 10 do 13 listopada pierwsza kwatera Józefa Piłsudskiego po powrocie z Magdeburga.
4. Ulica Mokotowska 50
W istniejącej do dziś kamienicy, w lokalu na II piętrze Józef Piłsudski zamieszkiwał od 13 do 29 listopada 1918 roku.
5. Ulica Belwederska 52
Belweder był dwukrotnie oficjalną rezydencją Józefa Piłsudskiego: jako Naczelnika Państwa od 29 listopada 1918 roku do 13 grudnia 1922 roku, oraz jako Ministra Spraw Wojskowych od 5 czerwca 1926 roku do 12 maja 1935 roku. To tam, w pokoju narożnym na I piętrze, 12 maja 1935 roku zmarł Pierwszy Marszałek Polski.
6. Ulica Koszykowa 70
W zachowanej kamienicy Próchnickich mieściło się od grudnia 1918 roku mieszkanie Aleksandry Szczerbińskiej. Tam Marszałek przeprowadził się po opuszczeniu Belwederu 13 grudnia 1922 roku.
7.Pałac Saski (obecnie część Placu Józefa Piłsudskiego z Grobem Nieznanego Żołnierza) W tym reprezentacyjnym gmachu mieściła się w okresie międzywojennym siedziba Sztabu Generalnego WP (od 1928 roku Sztab Główny). Marszałek Piłsudski jako Szef Sztabu Generalnego miał tam mieszkanie służbowe na II piętrze, które zajmował od grudnia 1922 do 28 maja 1923 roku.
8. Willa „Milusin” w Sulejówku (obecnie zespół domu Marszałka Józefa Piłsudskiego, ul. Oleandrów 5, należący do Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku)
Dworek wzniesiony w latach 1922-1923 wg. projektu inż. Kazimierza Skórewicza i 13 czerwca 1923 roku przekazany Marszałkowi jako dar Komitetu Żołnierza Polskiego. Józef Piłsudski mieszkał tam do 12 maja 1926 roku. Stamtąd, w asyście 7. Pułku Ułanów Legionowych, wyruszył na Warszawę występując przeciwko rządowi Wincentego Witosa.
9. Aleje Ujazdowskie 5 (obecnie siedziba KPRM)
W gmachu dawnego carskiego Korpusu Kadetów mieściła się w latach 1926-1939 siedziba Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych. Marszałek sprawował stanowisko Szefa GISZ od 28 sierpnia 1926 roku do śmierci w 1935 roku. W przylegającym do głównego gmachu, jednopiętrowym budynku, Józef Piłsudski zajmował mieszkanie służbowe, z którego pod koniec życia najczęściej korzystał.
10. Ulica Generała Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego 4 (dawniej Krakowskie Przedmieście 11).
W gmachu dawnej Komendy Miasta, dziś mieszczącej Dowództwo Garnizonu Warszawa, Marszałek Józef Piłsudski spędził dzień i noc z 13 na 14 maja 1926 roku dowodząc stamtąd wiernymi mu wojskami podczas walk w Warszawie.
(k)
Foto: Marcin Łada
