31 marca 2021 r., w kolejną rocznicę urodzin gen. broni Stanisława Maczka, pod pomnikiem w Gdańsku – Wrzeszczu, światełko pamięci w imieniu Morskiego Koła Związku Oficerów Rezerwy oraz przyjaciół ze Stołecznego Środowiska 1 Polskiej DP i Federacji Organizacji Polskich Pancerniaków, zapalił ppor. rez. Grzegorz Wołoszczak - prezes Morskiego Koła Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej w Gdyni.
Pomnik z Wrzeszcza jest swego rodzaju łukiem triumfalnym z blachy stalowej, pod którym znajduje się głaz z tablicą pamiątkową na której umieszczono napis: ”DLA UPAMIĘTNIENIA DOWÓDCY I DYWIZJI PANCERNEJ/GEN. BRONI STANISŁAWA MACZKA 31 03 1891/1112 1994/BOHATERA PÓL BITEWNYCH DRUGIEJ WOJNY ŚWIATOWEJ /DŁUGOLETNIEGO BOJOWNIKA SPRAWY POLSKIEJ/TRZYKROTNEGO KAWALERA VIRTUTI MILITARI /Wdzięczni Rodacy i Kombatanci – byli Żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz mieszkańcy miast Bredy, Baarle-Nassau, Baarle-Hertog. Gdańsk 8 sierpień 2004”. W dolnej części tablicy znajduje się reliefowe przedstawienie popiersia gen. Maczka.
XXX
Gen. Stanisław Maczek (1892-1994) brał udział w działaniach I wojny światowej wcielony do armii austro-węgierskiej. W 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego, gdzie dowodził m.in. lotną kompanią szturmową na froncie wschodnim. W 1938 roku został dowódcą pierwszej jednostki pancerno-motorowej Wojska Polskiego. Po walkach we wrześniu i październiku 1939 roku przedostał się do Francji i tam brał udział w działaniach wojennych po stronie francuskiej, jako dowódca 10. Brygady Kawalerii Pancernej. Po kapitulacji Francji, uciekając przez Tunis, Maroko i Portugalię, dotarł do Szkocji. W 1944 roku jako dowódca I dywizji Pancernej wylądował w Normandii. Zasłynął jako wybitny dowódca prowadzący działania w sposób nowoczesny za pomocą szybkich manewrów jednostek pancernych. I Brygada Pancerna brała udział w bitwie pod Falaise. Była to jednej z bitew rozstrzygających w II wojnie światowej i wyzwoleniu Bredy, w której dzięki taktyce prowadzenia walk gen. Maczka, ludność cywilna nie poniosła strat. Na wniosek mieszkańców Bredy nadano mu honorowe obywatelstwo Holandii. Po wojnie osiadł w Szkocji. Pomimo niezwykłych zasług wojennych nie miał angielskich praw emerytalnych ani kombatanckich i utrzymywał się z własnej pracy. Zmarł w wieku 102 lat.
Z pancernymi tradycjami oręża polskiego związany jest również ppor. rez. Grzegorz Wołoszczak, który w latach 1983 – 1984 pełnił służbę wojskową jako plut. pchor. rez. w 1 Warszawskim Pułku Czołgów Średnich im. Bohaterów Westerplatte w Elblągu w sztabie pułku.
Cześć i Chwała Bohaterom!
Małgorzata Kaczyńska
Foto: GW
