24 kwietnia 2023 r., członek Okręgu Śląskiego Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej plut. rez. Damian Liszczyk wraz z prezesem Klubu Miłośników Ziemi Zawierciańskiej Maciejem Świderskim oznaczyli kolejne obiekty architektury militarnej Jury tworzące linię umocnień Stellung B-1 w Zawierciu - Kromołowie oraz Zawierciu - Żerkowicach.
Tabliczką informacyjną oznaczony został rów przeciwczołgowy z 1944 roku w Zawierciu - Kromołowie, który przebiega min. od Morska, poprzez Kromołów, Żerkowice, Bzów . Rów jest w bardzo dobrym profilu zarysowym, niestety wymaga gruntownego wykarczowania z krzewów. Kolejnymi obiektami umocnień Stellung B-1 zostały oznaczone schrony w Zawierciu - Żerkowicach. Oznaczono tabliczkami kierunkowymi drogę dojścia do schronu Kochbunker, który jako jedyny na Jurze posiada numery „taktyczne” na bryle schronu. Tabliczką oznaczono również schron Ringstand 58c, który jest usytuowany na skarpie przy szosie naprzeciwko ścieżki historycznej schronów na Pańskiej Górze. Schron najprawdopodobniej został wysadzony w okresie powojennym. Schron również wymaga wykarczowania z krzewów.
Ringstand 58c- tzw. „Tobruk”, mały schron bojowy do obrony okrężnej, cała budowla przykryta była ziemią a na powierzchnię wystawał tylko strop z otworem strzelniczym z założoną siatką maskującą. Schron uzbrojony był w karabin maszynowy typu MG 34 lub 42, obsługę stanowiło 2 lub 3 żołnierzy.
Kochbunker- niemiecki schron obserwacyjny (od nazwiska gauleitera Prus Wschodnich – Ericha Kocha), były to schrony jednoosobowe, obserwacyjne, dostosowane do rzeźby Jury i jej pagórków. Były świetnie zamaskowane, obsypane ziemią a wchodziło się do nich z podbiegowych okopów. Żołnierz w środku mógł doskonale obserwować okolicę i prowadzić ostrzał z ręcznego karabinu maszynowego. Schronów jednoosobowych było kilka typów: z płaskimi i półokrągłymi stropami, o różnych wymiarach i wadze.
Rów przeciwpancerny (zwany również przeciwczołgowym) – ziemna zapora przeciwpancerna wykonana w terenie ręcznie, mechanicznie lub przy użyciu materiału wybuchowego. Ma postać rowu o przekroju trapezu lub trójkąta. Rowy przeciwpancerne tworzy się w terenie równinnym i na stokach o nachyleniu 15–20° w celu zatrzymania czołgów, wozów bojowych i środków transportowych przeciwnika. Głębokość rowu powinna wynosić co najmniej 2 m, szerokość dna 3 m, a nachylenie ścian ponad 45°.
Tekst oraz zdjęcia: Damian Liszczyk
