1 listopada 2022 r., na cmentarzu komunalnym oraz parafialnym w Stalowej Woli odbyła się kwesta na rzecz ratowania zabytkowych nagrobków i cmentarza wojennego w Rozwadowie, w której uczestniczyli członkowie Koła Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej.
Kwesta wpisała się trwale do kalendarza przedsięwzięć i odbyła się w godzinach od 9.00 do 16.00 na obu nekropoliach.
Organizatorem jak co roku jest Fundacja "Przywróćmy Pamięć" z Witoldem Adamskim, Adamem Walczakiem, których wspierają wolontariusze z różnych stalowowolskich środowisk. Do akcji, jak co roku, włączyli się członkowie Związku Oficerów Rezerwy RP w składzie: Krzysztof Pąk, Mariusz Świeca oraz Paweł Rybak. W akcji uczestniczyli także, Harcerze z ZHR Rozwadów, Polowe Drużyny Sokoła, Przewodniczący Rady Miejskiej w Stalowej Woli Stanisław Sobieraj, a także osoby prywatne, którym nie jest obojętny los cmentarnych zabytków, jak i miejsce pamięci narodowej jakim jest cmentarz wojenny w Rozwadowie.
Zbiórki z poprzednich lat pokazały, że odwiedzający obie nekropolie w tych dniach bardzo chętnie wspierają akcję wrzucając dobrowolne datki do puszek. Dzięki temu udało się odnowić w ciągu tych lat, 26 zabytkowe nagrobki i pomniki z końca XIX wieku oraz początku XX wieku. Na cmentarzu parafialnym wpisano do rejestru zabytków 118 nagrobków. Przypomnijmy, że nasza parafialna nekropolia w Rozwadowie jest jednym z najstarszych cmentarzy w Polsce. Starszym niż cmentarze na Powązkach w Warszawie czy Rakowicki w Krakowie. Spoczywają na niej szczątki wielu pokoleń znanych mieszkańców Rozwadowa i okolic, którzy zapisali się na kartach historii naszej małej Ojczyzny. Z kolei, cmentarz wojenny w Rozwadowie powstał w 1914 roku podczas I wojny światowej i był największym cmentarzem spośród 22 w Okręgu Tarnobrzeskim. Pochowano na nim ponad tysiąc żołnierzy z I wojny światowej różnych narodowości: Polaków, Czechów, Węgrów, Rosjan czy Włochów. W czasie II wojny światowej cmentarz był ponownie użytkowany. We wrześniu 1939 roku pochowano tutaj poległych lub zmarłych z ran żołnierzy Wojska Polskiego. W tym roku, dzięki ubiegłorocznej kweście oraz dotacji uzyskanej z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Przemyślu, a także Gminy Stalowa Wola odnowiono trzy zabytkowe nagrobki. Jeden z końca XIX w. oraz dwa z początku XX w. Wszystkie prace są prowadzone za zgodą Delegatury Konserwatora Zabytków w Tarnobrzegu pod kierunkiem konserwatora dyplomowanego Pani mgr Jadwigi Bąk. Po zakończeniu prac są one odbierane przez komisję w skład, której wchodzi konserwator oraz pracownicy Urzędu Miasta.
W następnym roku planujemy rozpocząć również prace renowacyjne na cmentarzu wojennym przywracając mogiły pochowanych żołnierzy. Dzięki zebranym funduszom zostaną uratowane kolejne zabytki, pomniki naszej historii.
K. Pąk, M. Świeca
