„Książka w obozach polskich jeńców wojennych na terenie III Rzeszy i krajów okupowanych (1939-1945)”, to tytuł wystawy, którą można obejrzeć na 1 piętrze Starostwa Powiatowego w Ożarowie Mazowieckim.
Książki podobnie jak żołnierze WP trafiły podczas wojny do stalagów i oflagów, były z nimi w niewoli przez 5 lat, podlegały niemieckiej cenzurze i czasem nawet konfiskacie. A jednak przetrwały.
Wystawa pokazuje mało znany fragment polskiej historii. Trafiła do nas z Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach Opolu, jej autorami są: dr Violetta Rezler Wasielewska- dyrektor CMJW, Beata Madej i Marek Krajewski.
Wystawę do Starostwa Warszawskiego Zachodniego sprowadził Marcin Łada wiceprezes ZG ZOR RP, który dla osób zainteresowanych prowadzi społecznie wykłady historyczne. W spotkaniach organizowanych już od kilku tygodni uczestniczy młodzież z pobliskich szkół i grupy dorosłych osób. Aktualnie czas ekspozycji wystawy dobiega do końca, odwiedziło ją ponad 2 tys. osób.
Szacuje się, że ogółem we wszystkich obozach jenieckich w latach II wojny światowej znajdowało się około 250-300 tys. książek. Najwięcej zgromadzono ich w oflagach: IIC Woldenberg, VIIA Murnau, IID Gross Born.
Książki podlegały cenzurze, zakazane były m.in. dzieła o tematyce wojskowej, technicznej, kartograficznej, a także literatura piękna w tym książki: Henryka Sienkiewicza, Marii Konopnickiej, a także Melchiora Wańkowicza. Szukano zakazanych treści podczas rewizji, uważnie przeglądano paczki od rodzin, ale od czego jest zmyślność naszych rodaków. Zakazane książki trafiały do obozów w zamienionych okładkach, miały podrobione stemple cenzury obozowej i były po prostu przemycane.
Książki pomagały przetrwać czas niewoli, zapomnieć o klęsce i dawały nadzieję na lepsze jutro. Były także źródłem wiedzy i podstawą działalności kulturalno-oświatowej. Dzieła literackie kształtowały wyobraźnię i przenosiły jeńców w inny, wolny świat, pomagając oderwać się od rzeczywistości, dlatego też wiele osób je z zainteresowaniem czytało.
Dziś także warto sięgać po literaturę, zainteresowanym polecamy zwłaszcza książki historyczne i autentyczne wspomnienia wojenne. Można znaleźć w nich prawdę o dawnych czasach, w których walką udowadniało się miłość do Ojczyzny. Zawsze warto czytać!
ZG ZOR RP składa serdeczne podziękowania Pani dr. Violetcie Rezler Wasielewskiej- Dyrektorowi CMJW w Łambinowicach Opolu za udostępnienie wystawy, Staroście Warszawskiemu Zachodniemu Janowi Żychlińskiemu za możliwość ekspozycji wystawy w gmachu Starostwa. Dziękujemy także Panu Tomaszowi Morawskiemu Naczelnikowi Centrum Edukacyjnego IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia” Biura Edukacji Narodowej za pamiątkowe nieśmiertelniki dla młodzieży.
M.Ł.
