Pamięć o Katyniu w Nowym Dworze Mazowieckim. Oficerowie batalionu Elektrotechnicznego zamordowani w Katyniu i Charkowie.
Z okazji 70 rocznicy zbrodni Katyńskiej wydana została książka autorstwa Nowodworzanina, ppłk rez. Alfreda Kabaty. Wydawcą książki jest Urząd Miejski w Nowym Dworze Mazowieckim.
Książka ta jest hołdem złożonym oficerom Batalionu Elektrotechnicznego stacjonującego w latach 1921-1939 w podgarnizonie nowodworskim. Autor problematyką tej jednostki zajmuje się od 1992 r.
W pierwszej części opracowania autor skrótowo ukazuje historię Batalionu Elektrotechnicznego, który swoją genezę wywodził z funkcjonującego do 1925 roku Batalionu Maszynowego Saperów. Autor dużo miejsca poświęcił problematyce funkcjonowania batalionu w podgarnizonie nowodworskim. Poruszone tu zostały między innymi takie kwestie, jak: krzewienie patriotyzmu, udział w życiu kulturalnym miasta oraz pomoc w likwidacji skutków klęsk żywiołowych. Prezentacja dziejów batalionu obejmuje również problematykę związaną z rozwinięciem mobilizacyjnym do kampanii wrześniowej 1939 roku. Omówiono w niej także szlak bojowy oddziału z września tegoż roku, który zakończył się rozbrojeniem pozostałości tej formacji przez Armię Czerwoną.
Przypomnienie krótkiej, aczkolwiek bardzo ciekawie ujętej, historii batalionu wzbogacone zostało dobrze dobraną dokumentacją ikonograficzną. Zdjęcia pochodzą ze zbiorów autora, innych osób prywatnych lub Centralnego Archiwum Wojskowego.
W kolejnej części pracy ppłk A. Kabata opierając się na własnych ustaleniach badawczych dokonał ilościowego zestawienia oficerów Batalionu Elektrotechnicznego zamordowanych w Katyniu i Charkowie. Sporządzając
w formie tabelarycznej spisy pomordowanych, autor przyjął jako podstawę statystyczną oficerów, którzy znajdowali się w batalionie w dniu ogłoszenia mobilizacji (24 VIII 1939) lub zostali powołani wcześniej.
Zasadniczą część opracowania, stanowią noty biograficzne pomordowanych oficerów. Autor przedstawił noty biograficzne nie tylko tych oficerów, którzy byli w batalionie podczas mobilizacji i we wrześniu 1939 r., ale także tych, którzy pełnili w nim służbę wcześniej. Zawarł również biogramy oficerów niebędących służbowo związanych z batalionem. W tym krótkim, bo zawierającym zaledwie cztery życiorysy dziale autor umieścił oficerów, z których jeden (Jan Piasecki) związany był rodzinnie z oficerem Batalionu Elektrotechnicznego (Zbigniew Tomasini). Kolejny z oficerów (Wacław Plewako) pełnił służbę w Modlinie. Natomiast drogi życiowe pozostałych dwóch oficerów z tego działu autor zamieścił na zasadzie odniesienia polemicznego do publikacji Edwarda Raka.
Biogramy sporządzone przez ppłk. A. Kabatę opracowane zostały z dużą szczegółowością i oparte na bogatej bazie źródłowej, którą stanowią zespoły akt personalnych CAW i właściwie wyselekcjonowana literatura przedmiotu. Są one napisane w sposób przystępny, a jednocześnie bardzo szczegółowe. Nie ograniczają się one do „suchego” przytaczania faktów, ale odwołują się do opinii służbowych, które wystawiano oficerom, jak i do wątków z życia prywatnego tych osób.
Poruszaną w opracowaniu problematykę prezentującą drogę życiową pomordowanych oficerów kończy biogram zaginionego bez wieści por. Stefana Rogozińskiego.
Tytułując swoje opracowanie ppłk A. Kabata nazwał je „Pamięć o Katyniu w Nowym Dworze Mazowieckim. Oficerowie Batalionu Elektrotechnicznego zamordowani w Katyniu i Charkowie”. Odnosząc się do pierwszej części tytułu należy podkreślić, że szczególnym wyrazem pamięci są zamieszczone w opracowaniu relacje rodzin pomordowanych oficerów. Obejmują one zarówno wspomnienie żony (Ireny Kalpas), oraz osieroconych dzieci (córek mjr. Piotra Dybaczewskiego i kpt. Zbigniewa Tomasiniego). Z ich relacji poznajemy między innymi jak trudno było żyć osobom z „piętnem Katynia”.
W ostatnim rozdziale pracy autor zrelacjonował kultywowanie tradycji Batalionu Elektrotechnicznego i pamięci o ofiarach Katynia w społeczeństwie nowodworskim. Wszystko zaczęło się w 1994 r. kiedy to dzięki kultywującemu tradycje Batalionu Elektrotechnicznego 1 batalion remontowo-budowlanego doszło do odsłonięcie tablicy pamiątkowej w kościele pw. św. Michała Archanioła. Po rozformowaniu 1 brb opiekę nad środowiskiem rodzin Batalionu Elektrotechnicznego i miejscami pamięci po nim przejął Społeczny Komitet Wspierania Samorządności „Nasza Gmina-Nasz Powiat”, a od 2007 r. Okręg Mazowiecki Związku Oficerów Rezerwy RP im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, którym kieruje ppłk rez. Alfred Kabata.
Od 1994 r. w Nowym Dworze Mazowieckim organizowane są uroczystości Katyńskie. Początkowo ich organizowaniem zajmował się 1 brb, a po jego rozwiązaniu w 1997 r., SKWS „Nasza Gmina-Nasz Powiat” i władze miasta. Od 2007 r. organizatorami uroczystości są burmistrz Nowego Dworu Mazowieckiego i Związek Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, którzy przywołują w pamięci lokalnej społeczności zamordowanych oficerów z dawnego podgarnizonu nowodworskiego. Uroczystości te, oprócz upamiętnienia losów oficerów Wojska Polskiego, którzy pierwsi stanęli do walki na froncie II wojny światowej, mają również swój wymiar edukacyjny.
Książkę tę należy polecić wszystkim, którzy interesują się historią wojskowości i historią Nowego Dworu Mazowieckiego.
Sławomir Łazor
{phocagallery view=category|categoryid=40|limitstart=0|limitcount=0}